امروزه وقتی می گوییم شیر، منظورمان معمولا” شیر گاو می باشد، چون اغلب شیری که توسط بشر مصرف می شود شیر گاو است. ولی شیر سایر حیوانات هم توسط مردم سرتاسر دنیا مصرف می گردد. نصف شیری که در هندوستان مصرف می شود شیر گاومیش است. شیر بز در سرتاسر ممالک مدیترانه مصرف می شود و شیر گوزن به عنوان غذا در اروپای شمالی مورد استفاده قرار می گیرد.
حال ببینیم اول بار چه کسی شروع به نوشیدن شیر و تهیه ی محصولات و فرآورده هایی مثل کره و پنیر از شیر کرد؟
تابحال هیچکس نمی داند، چون شروع آن قبل از تدوین تاریخ بوده است. شیر ترش شده و محصولات کره مانند و پنیر ظاهرا” غذای معمول مردمی بوده که در علفزارهای آسیا با گوسفندان و رمه های خود در هزاران سال قبل به گردش و چرا مشغول بوده اند.
در تورات اشارات زیادی درباره ی شیر وجود دارد. هابیل پسر آدم، چوپان بود و احتمالا” شیر مصرف می کرده است. قدیمی ترین اشاره راجع به شیر مربوط به پیش گویی یعقوب در سال 1700 قبل از میلاد می باشد که گفته است: دندان های یهودا مثل شیر سفید خواهد بود. در سال 1500 قبل از میلاد، کنعان به سرزمین شیر و عسل شهرت داشته و ایوب نیز به پنیر اشاره کرده است. ولی در همه ی این موارد اشاره به شیر، حاکی از آنست که از زمانهای بسیار قدیمی شیر مورد مصرف واقع می شده است.
ممکن است تصور کنیم که فکر ساختن شیر غلیظ یا شیر خشک ، یک فکر جدید باشد. در حقیقت تاتارها، از سال 1200 شیر غلیظ را بصورت خمیر، یا گاهی بصورت شیر خشک درست می کرده اند و آنرا بصورت غذا در موقع یورشهای چنگیزخان به مصرف می رسانده اند.
نخستین امتیاز در سال 1856 به شیر تبخیر شده اعطا شد. این نوع شیر توسط سربازان در جنگهای داخلی آمریکا زیاد استعمال می شد.
در حدود 87 درصد شیر گاو را آب تشکیل می دهد، ولی باقی مانده ی آن که مقدار کافی کلسیم و مواد سفیده ای و ویتامین های آ و ب دارد احتیاجات روزانه ی بدن را تأمین می نماید.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 6
