موسم کلمه ای است عربی که معنی آن «فصل» است. بادهای موسمی که در هنگام گرما که بادهایی از سمت دریا به طرف خشکی می وزند و در هنگام یا فصل سرما که از سمت خشکی بطرف دریا وزیدن می گیرند آغاز می شود. در فصل گرما بادهای ساحلی غالبا” بارانی است در حالی که در فصل خنک بادهای دریایی و خارج از ساحل ممکن است خشک باشد.
چه عاملی این تغییر فصلی باد و بارندگی را باعث می شود؟ به علت این واقعیت است که قاره های بزرگ یا توده های خشکی خیلی سریع تر از اقیانوس های اطراف گرم و خنک می گردند. آسیای مرکزی و جنوبی در بهار زودتر گرم شده و در مدت تابستان گرمتر از اقیانوس هند در جنوب یا اقیانوس کبیر در مشرق می باشد.
درجه حرارت گرمتر در داخل سرزمین ها باعث فشار جوی پایین تری گردیده و بنابراین باد از سمت دریاهای اطراف به طرف خشکی می وزد که به این شرایط آب و هوا، موسم تابستان می گویند.
در پاییز، سرزمینهای داخلی قاره آسیا زودتر خنک گردیده و در مدت زمستان درجه حرارت کمتری از اقیانوس های اطراف دارد. این درجه حرارت کمتر فشار جوی را بالا می برد و بنابراین در موسم زمستان از طرف مناطق خشکی به سمت دریا باد می وزد.
آسیای جنوبی و شرقی به علت وسعت زیاد قاره آسیا دارای قوی ترین تغییرات شرایط جوی و موسمی است.
در بیشتر قسمت های اقیانوس ها دریانوردان از بادهای موسمی استفاده کرده و رفت و آمد به هندوستان را بر اساس آنها تنظیم می کنند. آنها در مدت زمستان از هندوستان به آفریقا می روند و در تابستان که باد از آن سمت می وزد مراجعت می نمایند.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 1