فسیل عبارت از بقایای نباتات و حیواناتی است که در سنگ محفوظ مانده باشند. گاهی فسیل ها به شکل صدف، استخوان، پوسته یا فلس یا سایر قسمت های سخت بدن حیوانات در می آیند. بعضی اوقات ممکن است که یک حیوان بطور کامل محفوظ گردیده یا اینکه فسیل می تواند فقط پرده یا غشاء نازکی از کربن باشد که در اثر فساد نبات باقی مانده باشد. همچنین یک فسیل ممکن است که در اثر حرکت و جای پای حیوانات در روی گل نیز، بوده باشد.
وقتی که درخت یا حیوانی می میرد بتدریج ناپدید می گردد، قسمت های نرم فاسد شده و قطعات سخت هم در اثر باد و باران سائیده شده و از بین می روند. ولی اگر بدن به وسیله شن یا مواد دیگر پوشیده شود، قسمتهایی از آن می توانند برای مدت طولانی محفوظ بمانند، و در این حالت ممکن است که به فسیل یا سنگواره تبدیل شوند.
بیشتر فسیل ها، بقایای نباتات و حیواناتی هستند که در آب زندگی کرده و مرده اند. بدن آنها بزودی به وسیله ذرات شنی که در آب حرکت می کرده پوشیده شده است.بتدریج شن و گل بیشتری بدن های نباتات و حیوانات را پوشانیده و آنها را با فشار به طبقات زیرین شن جای داده اند. طبقات یا لایه های زیرین هم سخت شده و بصورت سنگ درآمده اند؛ نوعی سنگ که به آن «سنگ رسوبی» گفته می شود.
ضمن اینکه سنگ های رسوبی به آرامی و کندی تشکیل گردیده اند، بدن های حیوانات و نباتات هم که در آنها مدفون گردیده اند، بتدریج تغییر نموده اند.
مواد معدنی موجود در آب، منافذ ریز موجود در استخوان ها یا داخل صدفها را پر کرده است. پس از اینکه خود صدف خرد شده، قالب صدف در سنگ باقی مانده و بدین ترتیب ترکیب یا قالب بیرونی صدف نیز در سنگ پا بر جا مانده است. این عمل ممکن است که هزاران سال طول بکشد.
در خشکی، بدن حیوانات و نباتات ممکن است که در اثر وزش شن یا شاید خاکستر کوه آتشفشان، از ذراتی پوشیده شود.
حشرات و سایر موجودات کوچک هم ممکن است که در شیره چسبنده نباتات به دام افتند. بنابراین وقتی بعدا” این شیره گیاهی سخت شده و به کهربا تبدیل شود، بدنهای موجودات داخل خود را محفوظ نگاه می دارد. حیوانات بزرگتر ممکن است که در حفره های قیر یا شن روان افتاده و بدین ترتیب اجساد آنها برای میلیونها سال محفوظ نگاهداشته شوند.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 1
