مولکول و اتم چیست؟
اگر به اطراف خود نگاه کنید، اجسام گوناگونی می بینید که با هم اختلاف دارند و جنس آنها یکی نیست. چوب، آهن، شیشه و سنگ نمونه هایی هستند از موادی که جهان از آن درست شده است. هیچگاه از خود پرسیده اید که این مواد از چه درست شده اند؟
دانشمندان علم شیمی کشف کرده اند تمام موادی که در جهان ما وجود دارند، از ذرات بسیار ریزی درست شده اند. این ذرات تنها به کمک میکروسکوپ دیده می شوند. به این ذرات بسیار ریز مولکول می گویند. برای اینکه مسئله کاملا” روشن شود، تصور کنید که یک قطره آب را آنقدر تجزیه کنیم، تا تنها ذره ناچیزی از آن باقی بماند و دیگر قابل تجزیه نباشد.
اگر این ذره کوچک خواص آب را داشته باشد، یک مولکول آب است. مولکول ها با وجود آنکه بسیار ریز هستند، ولی خود از ذرات بسیار ریزتر بوجود می آیند، که به آنها اتم می گویند. اتم را نخستین بار، در قرن نوزدهم، یک دانشمند انگلیسی به نام جان دالتون کشف کرد.
کشف اتم تحول بزرگی در زندگی انسان بوجود آورد. بعدها دانشمندان توانستند اتم را نیز بشکنند و از آن در کارهای گوناگون مانند انرژی، پزشکی و نظامی و غیره استفاده کنند.
حال که مولکول و اتم را تا اندازه ای شناختیم دلیل تجزیه شدن مواد مرکب و تجزیه نشدن مواد ساده را بهتر درک خواهیم کرد. مواد مرکب موادی هستند که از دو یا چند ماده ساده به وجود آمده اند. هر یک از این مواد ساده دارای مولکول و اتم هایی هستند که با مولکول و اتم مواد دیگر اختلاف دارد.
در نتیجه این گونه مواد را می توان به مولکول های گوناگون آنها تجزیه کرد و یا مولکول های آنها را با هم ترکیب کرد. مواد ساده موادی هستند که مولکول آنها تنها یک نوع اتم دارد. در نتیجه این نوع مواد قابل تجزیه به چیز دیگری نیستند نمونه ماده مرکب آب و نمونه ماده ساده اکسیژن هستند.
منبع: کتاب دانستنی های نوجوانان – جلد 13