آتش چیست؟
اسم علمی سوختن، احتراق می باشد. انواع مختلفی از احتراق وجود دارد، ولی در اغلب حالات، یک چیز خیلی ساده هم بایستی در بین باشد. اکسیژن هوا بایستی با موادی که می تواند بسوزد، ترکیب شود. این عکس العمل حرارت را تولید می کند. اگر این عمل به سرعت صورت گیرد، ممکنست شعله آتش را ببینیم یا اینکه عملا” احتراق را حس نمائیم. همانطور که در یک انفجار دیده می شود. وقتی چوب یا کاغذ با اکسیژن ترکیب گردد، اغلب شعله خواهد داشت. اما در موتور اتومبیل هم دارای احتراق هستیم. بنزین با اکسیژن گرفته شده از هوا می سوزد.
در موتور اتومبیل احتراق بقدری تند صورت می گیرد که آن را انفجار می نامیم. در نقطه ی مخالف، نوعی احتراق داریم که بقدری به آهستگی انجام می گیرد که قادر نیستیم آن را حتی در طول سالها ببینیم.
به عنوان مثال، وقتی آهن زنگ می زند، در واقع یک نوع سوختن آهسته صورت می گیرد. وقتی احتراق آهسته صورت می گیرد و حرارت حاصله نتواند به هوای آزاد راه یابد، در آن صورت درجه حرارت به نقطه ای می رسد که سوختن عملی آن شروع گردد. این را احتراق خودبخود می نامند. احتراق خود به خود ممکنست در توده ی کهنه های آغشته به روغن که در یک مکان سربسته جمع شده باشد اتفاق افتد. روغن تحت یک اکسیداسیون یا سوختن آهسته قرار خواهد گرفت که منجر به تولید حرارت می شود. زیرا چنانکه گفتیم حرارت نمی تواند، خارج گردد و در همانجا جمع خواهد شد تا بالاخره حرارت کافی برسد که کهنه را به آتش بکشاند.
اکسیژن که برای ایجاد احتراق مورد لزوم می باشد، یکی از فراوانترین عناصر موجود در طبیعت است. هوایی که ما را احاطه کرده است حاوی تقریبا” بیست و یک درصد اکسیژن می باشد. این اکسیژن همیشه حاضر برای وارد شدن به عمل احتراق است.
در هر صورت، موادی که قابل احتراق هستند، به اندازه اکسیژن برای عمل احتراق مورد لزوم می باشند. این مواد را مواد قابل اشتعال می خوانند. مواد قابل اشتعال که در احتراق به کار برده می شوند، به نام سوخت معروف هستند. مثلا” چوب، ذغال سنگ، کک، سوخت روغنی، نفت و گازهای مخصوص از جمله سوختهای معمولی هستند.
در هنگام احتراق، دو اتم اکسیژن هوا با یک اتم کربن سوخت ترکیب می شوند تا تشکیل یک مولکول ماده ی جدید به نام co2 دهند. آیا می دانستید که عمل احتراق که در بدن ما برای تولید انرژی و حرارت صورت می گیرد، دی اکسید کربن بوجود می آورد که با عمل تنفس آن را به خارج می فرستیم؟
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 7