جیوه چیست؟

جیوه اسم متداول سیماب می باشد. جیوه عنصر فلزی عجیبی است که در حرارت اطاق بصورت مایع درمی آید.

جیوه در درجه حرارت 38 _ درجه فارنهایت یخ می بندد و در درجه حرارت 5/67 درجه فارنهایت به جوش می آید. در حدود 6/13 مرتبه از آب سنگین تر است. کشش سطحی آن آنقدر است که اجسام زیادی را مرطوب نمی نماید. در عوض تمایل زیادی به تقسیم شدن به گویچه های فراوان دارد و به این جهت ماده فرار می باشد. در طبیعت، جیوه معمولا” بصورت ترکیب با ماده معدنی شنگرف قرمز وجود دارد. شنگرف در انواع سنگها یافت می شود، ولی تقریبا” تمام این سنگها از جمله سنگهای آتشفشانی می باشند. به نظر می رسد که به واسطه ی فعل و انفعالات آتشفشانی ته نشین شده باشد.

جیوه به آسانی بصورت بخار درمی آید، برای دست یافتن به جیوه خالص از سنگ معدن، فقط لازم است که سنگ را با حراراتی معادل 900 درجه فارنهایت حرارت داد. آنگاه بخار حاصله را گرفته و منقبض می نماییم تا جیوه بدست آید.

انواع مختلف جیوه از زمانهای خیلی قدیم توسط انسان مورد استفاده واقع می شده است. قبل از زمان تاریخ مدون، شنگرف برای ساختن رنگهای قرمز به کار می رفته است. تا سال 415 قبل از میلاد، جیوه را از سنگ معدن می گرفتند و برای مصارف پزشکی و اکلیل زدن بکار می بردند. هنگامی که کیمیاگران سعی می کردند که فلزات گرانبها بسازند، جیوه را در یک فلز جادویی می دانستند و در هر حال در فعالیت آنها بطور متداول به کار می رفت.

در عصر جدید، مهمترین مورد استفاده جیوه در پزشکی می باشد، اگر چه جیوه و متعلقات آن فلز هستند، در داروسازی و ضدعفونی کردن به کار می رود. در حدود یک سوم محصول جیوه همه ساله برای مصارف پزشکی به کار برده می شود.

البته، اغلب ماها، جیوه را می شناسیم چون که در گرماسنج هم به کار می رود. دلیل این کار این است که جیوه فورا” در برابر تغییر درجه حرارت عکس العمل نشان می دهد. امروزه جیوه را در نقاشی، دندان پزشکی، درکلرین، سود کستیک و تجهیزات الکتریکی هم به کار می برند.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 7