خاک چیست؟

آیا می دانستید که تقریبا” تمام خاک موجود در دنیا یک وقتی به صورت سنگ بوده است؟ طبیعت به مدت میلیونها سال فعالیت کرده تا اینکه این سنگها را خرد نموده و بصورت ذرات ریز خاک در آورده است.

این کار به راههای زیادی انجام می شود؛ حرارت و سرمای متناوب در سطح سنگها ترک هایی بوجود آورده، سپس شن هایی که در اثر وزش باد به حرکت در آمده، باعث سائیدگی سنگها شده و یخبندان ها هم رویه سنگها را تراش داده اند.

آبهای جاری که با خود گل و شن حمل می کرده اند رویه سنگها را سائیده و امواجی که به ساحل دریا برخورد می نموده اند، سنگها را خرد کرده و بصورت قطعات کوچکتر و کوچکتر در آورده اند. ضمنا” بعضی از باکتری ها هم اسیدهایی از خود خارج کرده که در خرد شدن صخره ها کمک نموده است.

یکی از راههایی که خاک طبقه بندی می شود، بر مبنای اندازه و مقدار ذراتی است که در آن وجود دارند، مثلا” خاکهای شنی غالبا” از شن ترکیب اند ؛ خاک رس دارای ذرات خیلی ظریف بوده و متمایل به سنگینی، سردی و رطوبت می باشد. خاک گلدان مخلوطی از شن و خاک رس می باشد.

خاک سنگی محتوی مقدار زیادی سنگ یا ریگ است. مک یا خاک ذغال سنگ دارای ذرات کمی از سنگ بوده و کلا” از علف ها و سبزیهای پوسیده بوجود می آید.

خاکی که در آن درختان و نباتات می رویند، از ذرات دیگری غیر از سنگ ریزه ترکیب شده است. این نوع خاک ماده ای است مختلط که محتوی نمکهای معدنی، مواد آلی پوسیده و نیز مواد آلی زنده می باشد.

ارزش یک خاک، به قدرت غذا رسانی آن به درخت یا نبات، همچنین هوا رسانی و آب رسانی به ریشه درخت، بستگی دارد. اگر خاک را بی حاصل نموده و هر چیز زنده ای را در آن معدوم کنیم، دیگر به این نوع خاک حاصلخیز گفته نمی شود.

ولی حتی اگر خاکی محتوی کلیه غذاهای نباتی باشد بدون وجود آب که این غذاهای نباتی را باید در خود حل کند، هیچ چیزی در آن نمی روید. همانطوری که آب در اسفنجی که در ظرفی پر از آب قرار داده شود، بالا می رود آب هم به همین ترتیب در خاک بالا می رود. این صعود و بالا رفتن آب موجب می شود که درختان و نباتات حتی در مدت زمانی طولانی که بارندگی صورت نمی گیرد، رشد و نمو کنند.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 1