نور فلوئورسان چیست؟

بیشتر چیزهایی که خاصیت نورافشانی دارند باید نخست، خود به حد کافی حرارت ببینند و گرم شوند تا بعد بتوانند به ما روشنایی بدهند.

مثلا در درون لامپهای برق معمولی، افروزه‌ای قرار گرفته که براثر جریان برق خوب گرم می‌شود، و پس از تحمل حرارت زیاد رنگش سرخ شده، روشنایی پخش می‌کنند.

ولی آیا می‌دانید که در طبیعت موادی یافت می‌شود که بدون نیاز به گرم شدن، خود به رنگهای مختلفی نورافشانی می‌کنند.

این مواد هنگامی فضای ما را روشن می‌گردانند که اشعه‌ی فوق بنفش بر آنها بتابد.

پس اشعه‌ی فوق بنفش این گونه مواد را تحریک میکند تا آنها شروع به نورافشانی کنند. چنین نوری را فلوئورسان می‌نامند.

واژه‌ی فلوئورسان از نام یک جسم معدنی یعنی فلوئوریت گرفته شده است. این جسم قادر است که به رنگهای مختلفی نور فلوئورسانی پخش کند.

اجسام دیگری که دارای همین خاصیتند برخی به شکل گاز، برخی به شکل مایع و برخی هم به صورت جامد می‌باشند. از همه مهمتر گردهای جامد و بلورین هستند که فسفر نامیده می‌شوند.

اکنون ببینیم عمل فلوئورسانی چگونه انجام می پذیرد؟

نخست باید اشعه‌ی تحریک کننده‌ای باشد تا بر اجسام فلوئورسان بتابند.

این اشعه نوعی انرژی است که جذب برخی از اتم‌های اجسام فلوئورسان می‌گردد و آنها را تحریک می‌کند. آنگاه پس از زمان کوتاهی، چون اجسام تحریک شده می‌خواهند به حالت طبیعی خود بازگردند، انرژی جذب شده را به صورت نور از درون خود رها می‌کنند.

این جریان، عمل فلوئورسانی نامیده می‌شود.

حالا ببینیم لامپ فلورسنت از چه درست شده و چگونه کار میکند:

مقداری بخار جیوه در یک لامپ استوانه‌ای و دراز می‌ریزند، و آنگاه جریان برق را از میان آن عبور می‌دهند تا بر اثر این کار اشعه فوق بنفش تولید شود. در ضمن، بر بدنه‌ی داخلی لامپ هم فسفر مالیده‌اند که با جذب اشعه‌ی فوق بنفش تحریک می‌شود و همانگونه که شرح دادیم برایمان نور فلوئورسان می‌افشاند.

نور لامپ فلورسنت چهار برابر سفیدتر از نور لامپ‌های معمولی است. از نظر استحکام نیز ده برابر بیشتر از آن کار می‌کند. لامپ فلورسنت را می‌توان به اشکال گوناگونی درآورد. پس به دلیل همین مزایا است که در کارخانه‌ها، مغازه‌ها و حتی خانه‌ها روز به روز استفاده از لامپ فلورسنت بیشتر میشود.

منبع: کتاب به من بگو چرا؟ – جلد 4