ماده چیست؟

هر چیزی که نقطه ای از فضای بی کران را اشغال کند «ماده» خوانده می شود. ماده ممکن است جامد، مایع یا به صورت گاز باشد. این سه عامل به «حالات ماده» معروفند.

ماده همچنین ممکن است آلی یا غیر آلی باشد. بشر، درختان، حیوانات و گلها خود نمونه هایی از مواد آلی هستند. چوب، پارچه پنبه ای یا پشمی و چیزهایی که صبحانه ما را تشکیل می دهند نیز مواد آلی می باشند زیرا آنها یک وقتی قسمتی از شیء زنده ای بوده اند. ولی چیزهایی که زنده نیستند یا هرگز حیات نداشته اند مانند آهن، قلع، شیشه و آب ماده غیر آلی محسوب می گردند.

بطور خلاصه تمام ماده از ترکیب کاملا” یکسانی درست شده و صرف نظر از چگونگی شکل داخلی آن، از اتم هایی ساخته شده است و خود اتمها از چیزهای ریز تری که الکترون نامیده می شوند بوجود آمده اند. الکترون ها بسیار ذره بینی و ریز بوده و پیوسته مانند جرقه های الکتریکی خالص در حرکت هستند.

اگر چه هر اتم آنقدر کوچک و ریز است که حتی نمی توانید تصورش را بکنید، با این حال فضای کافی بین ذراتی که آن را تشکیل می دهند وجود دارد و بدین ترتیب ماده در حقیقت دارای فضا می باشد. یک دیوار آجری یا یک شخص زنده هر دو دارای فضا هستند. در حقیقت اگر به طریقی ممکن بود که تمام فضای داخل بدن را خارج ساخت از شما فقط ماده جامدی باقی می ماند و به صورت دانه یا قرص کوچکی درمی آمدید.

اگر همه اتم ها کاملا” یکسان بودند، فقط یک نوع ماده در جهان وجود داشت. ولی بیش از یک صد نوع مختلف اتم موجود است که هر کدام از آنها یک «عنصر» نامیده می شود که ساده ترین نوع ماده می باشد. هر عنصر ماده ای است که فقط از یک نوع اتم ساخته شده است. طلا، آهن، ید و اکسیژن جزء موادی هستند که عناصر زیاد دارند.

ماده ای که از بیش از یک نوع اتم متصل شده بوجود آمده باشد، جسم «مرکب» خوانده می شود و کوچکترین جزء جسم مرکب، مولکول می باشد. هر قدر که اتم ها و مولکولها بهم نزدیک تر و فشرده تر باشند، مانند طلا، چوب تراکم کمتری دارد و در نتیجه سبک تر است.

ماده را می توان از یک حالت (جامد، مایع، گاز) به حالت دیگر تبدیل نمود ولی بطور کلی آن را نمی توان معدوم کرده و از بین برد. لیکن می توان ماده را به انرژی یا نیرو تبدیل کرد.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 1