ماهواره چیست؟

در اصطلاح نجوم (اختر شناسی)، ماهواره به جرمی می گویند که تحت جاذبه ی جرمی بزرگتر است و گرد آن می چرخد. مثلا ماه برای زمین یک ماهوراه به شمار می آید. زمین نیز برای خورشید یک ماهواره است.

اما آنچه امروزه بر سر زبان هاست و از ماهواره سخن می رود، اشاره به فضاپیمایی است که بشر ساخته که البته آن هم در فضا، به دور زمین، گردش می کند.

ماهواره‌های مصنوعی را بشر برای مقاصدی چند به فضا پرتاب می کند: برخی برای پژوهش های علمی اند و برخی نیز برای مخابره ی اطلاعاتی راجع به وضع هوا.

افزون بر این، ماهواره برای پخش برنامه های رادیویی و تلویزیونی در نواحی بسیار گسترده و دوردست نیز به کار می رود.

ماهواره را می توان با سرنشین انسان در فضا به گردش آورد.

از آن در کارهای نقشه برداری نیز استفاده می کنند.

همچنین از چگونگی واکنش بدن انسان در فضا اطلاعاتی سودمند از ماهواره‌های سرنشین دار به دست می آید.

ماهواره‌ها در اندازه های گوناگونی درست می شوند: از دستگاههای بسیار کوچک گرفته تا بالون هایی که بیش از 30 متر قطر دارند.

به لحاظ وزن نیز ممکن است از یکی دو کیلوگرم گرفته تا چند تن سنگینی داشته باشند.

از نظر ظاهر هم به اشکال گوناگون ساخته می شوند مانند توپ، جعبه ی کلاه، قوطی فلزی، گوی شناور و جعبه ی سیگار برگ.

ماهواره با سرعتی معادل 28000 کیلومتر و یا بیشتر به فضا پرتاب می شود.

اگر نیرویی از خارج بر آن وارد نشود، در یک خط مستقیم به راه خود ادامه خواهد داد. ولی هیچگاه نخواهد توانست این گونه در خط مستقیم مسیری را همچنان بپیماید، زیرا گرانش زمین آن را به سوی خود می کشاند و در نتیجه ماهواره در یک خط سیر منحنی، به دور آن می گردد.

پس ماهواره در یک مدار، دایره وار حرکت می کند.

مدار برخی از ماهواره‌ها نزدیک به زمین است و فقط 175 کیلومتر از آن فاصله دارد، اما ماهواره‌هایی هم هستند که فاصله ی مدارشان با زمین 35700 کیلومتر است.

اینکه مدار یک ماهواره باید در کجا باشد، از پیش به وسیله ی دانشمندان بر اساس وظیفه ای که باید انجام دهد، تعیین می شود.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 10