نبض چیست؟

آیا شما هیچ تاکنون نبض خود را گرفته اید؟

البته گرفتن نبض کار بسیار ساده ای است و انسان می تواند این کار را در مورد خود یا هر شخص دیگری براحتی انجام دهد.

هرگاه پزشک یا پرستار بخواهند نبض بیماری را بگیرند، معمولا” از وی می خواهند که به حالت نشسته یا دراز کشیده، در آید و دست خود را طوری دراز کند که انگشت شصت به سمت بیرون خمیده باشد. در این حال، پزشک انگشت نشانه ی خود را بر روی نبض بیمار می نهد. نبض در ناحیه ی مچ و در طرف انگشت شصت، جای دارد. آنگاه به مدت یک دقیقه پزشک تپشهای نبض بیمار، را می شمرد.

علاوه بر مچ دست، در شقیقه ها، دو سوی گردن و یا در قوس پاها نیز می توان نبض را لمس کرد.

حال که جای نبض را شناختیم، ببینیم با گرفتن نبض چه چیزی احساس و اندازه گیری می شود؟

ضربان نبض، از سرعت تپش قلب و نیز چگونگی فشار در دستگاه گردش خون، حکایت می کند.

در اثنای فعالیت قلب، وقفه هایی هم روی می دهد. در خلال هر وقفه ای، دیواره ی آئورت انقباض می یابد و بر اثر همین انقباض، مقدار اضافی خون را که از قلب دریافت کرده است، با فشار به مسیر دستگاه گردش خون، هدایت می کند.

این فرو فشردن ها و باز شدن های آئورت را زدن نبض می نامند. آئورت بر اثر زدن نبض موجی ایجاد می کند که به سراسر دستگاه گردش خون منتقل می شود. بنابراین سرخرگها هم می تپند و سپس در هر جایی از بدن که از روی پوست قابل حس باشند، تپششان را می توان احساس کرد. در حقیقت، نبض همین است.

از آنجا که حرکت نبض پیرو انقباض های قلب است، پس براحتی می توان ازروی تپشهای نبض، تعداد تپش قلب را نیز شماره کرد.

تعداد تپش های نبض بستگی دارد به نیازمندی بدن جانداران به خون. جانورانی که جثه _ ی کوچک دارند بیش از جانوران بزرگ جثه حرارت از دست می دهند، و از این رو به جریان خون سریع تری نیازمندند.

تعداد تپش نبض پرندگان حدود 20 بار در دقیقه است. در هر دقیقه گربه 120 بار، انسان حدود 74 بار، اسب 35 و فیل فقط 25 بار نبضشان می تپد.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 5