نبوغ چیست؟

گه گاه مشاهده می شود که کودکی در مدرسه به عنوان نابغه زبان زد همگان می گردد؛ یا مثلا” در روزنامه ها می خوانیم که کسی کاری عرضه کرده و این کار چنان چشمگیر و استثنایی بوده است که او را به عنوان نابغه معرفی می کنند.

البته با مطالعه در تاریخ می توان با چهره ی بسیاری از افراد برجسته آشنا شد که اینان نیز عنوان نابغه یافته اند.

اکنون ببینیم نبوغ چیست و چه کاری باید انجام گیرد تا کسی به عنوان نابغه معرفی گردد؟

نابغه به کسی می گویند که از یک هوش بسیار فوق العاده برخوردار است. راه شناخت یک نابغه، همان کار بسیار فوق العاده ای است که وی انجام داده است.

البته چه بسا نوابغی وجود داشته اند که هیچ کار فوق العاده ای عرضه نکرده و هیچ شهرتی نیز به دست نیاورده اند؛ بلکه فقط پس از آزمون است که دیگران درمی یابند که خارج قسمت هوشی چنین افرادی با خارج قسمت هوشی نوابغ معروف برابر است.

همچنین ممکن است کارهای ناشناخته ی یک نابغه با اِستانده های عادی و معمولی، قابل درک نباشد. به همین دلیل است که چه بسیار نوابغی که در گمنامی و تنگدستی جان سپردند. آنان خود را در زندگی شکست خورده می پنداشتند؛ چرا که دیگران قادر نبودند به ارزش کارشان پی برند.

نبوغ با قریحه فرق دارد. قریحه یعنی نیرو و استعداد ویژه ای که کسی برای نیک انجام دادن کار خاصی داراست؛ یعنی او می تواند به آسانی و بسیار سریع در آن کار مهارت و چیره دستی یابد. مثلا” می گوییم فلان کس قریحه ی نقاشی یا کوهنوردی دارد.

اما نبوغ چیزی برتر از قریحه است. معمولا” نابغه چیز تازه ای به جهان عرضه می کند که بدون وی، مردم جهان از وجود آن چیز محروم باقی می ماندند.

بنابراین بهتر است که افراد نابغه را متخصص در رشته یا زمینه ای خاص بدانیم. نوابغ کسانی هستند که مثلا” در شیمی، ادبیات، موسیقی و هنر افرادی مبتکر و دارای تخصص _ اند. اما اگر متخصص از یک هوش استثنایی برخوردار نباشد، دیگر او را نابغه نمی خوانیم؛ بلکه فردی است دارای یک قریحه ی خاص.

امروزه اعتقاد براین است که نبوغ یک پدیده ی مادر زاد است؛ یعنی نابغه با همین ویژگی از شکم مادر، زاده می شود؛ آنگاه بر اثر آموزش یا پیش آمدن فرصت هاست که نبوغ تجلی می یابد. با این وصف، شخص نابغه معمولا” یک انگیزش شگرف درونی دارد که بر اثر آن، چنان با سخت کوشی کار خود را انجام می دهد که بر همه ی موانعی که معمولا” بر سر راه افراد عادی گسترده است، فایق می آید.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 5