اولین تقویم در کجا ایجاد شد؟

چگونه اولین تقویم پیدا شد؟ چون بشر شروع به کشت و خرمن برداری کرد، متوجه شد که هنگام کشت، وقت معینی از سال است. سپس شروع به روزشماری کرد.

او می خواست بداند که میان دو فصل خرمن برداری، چند روز فاصله می باشد.

این نخستین کوشش بشر در روزشماری سال بود.

مصریان قدیم نخستین کسانی بودند که سال را بسیار دقیق اندازه گرفتند.

آنان پی بردند که بهترین موقع برای کشت، درست پس از طغیان رودخانه ی نیل است که آنهم سالی یک بار رخ می داد.

سپس کاهنان به این موضوع توجه کردند که میان دو طغیان رودخانه ی نیل، دوازده بار ماه در آسمان به نقطه ی اوج خود می رسد. از این رو آنان دوازده ماه را می شمردند و زمان طغیان نیل را بخوبی تعیین می کردند.

با این وصف، هنوز اندازه گیری سال بطور کاملا دقیقی انجام نمی گرفت. تا آنکه سرانجام کاهنان متوجه شدند که به هنگام طغیان سالانه ی نیل، برخی ستارگان پر نور پیش از طلوع خورشید، در آسمان نمایان می شوند.

آنگاه روزهایی که پیش از نمایان شدن مجدد این ستارگان بود شماره کردند و سرانجام دریافتند که 365 روز فاصله میان این دو رویداد است.

این کار در شش هزار سال پیش انجام شد و کسی پیش از آن نمی دانست که در یک سال 365 روز وجود دارد.

مصریان، سال را به دوازده ماه و هر ماه را به سی روز تقسیم کردند. البته پنج روز در پایان هر سال اضافه می آوردند.

پس این مصریان بودند که نخستین تقویم یا گاهشمار را در جهان پدید آوردند.

همانگونه که دیدید این تقویم بر اساس گردش ماه، تنظیم شده بود و سال قمری را نشان می داد.

ولی بعد برای تنظیم تقویمی که سال شمسی را نشان دهد شماره ی دقیق روزهای سال که 365 و یک چهام روز بود، مورد توجه قرار گرفت. یعنی روزهایی که برای یک بار گردش زمین به دور خورشید، لازم است.

کم کم دیدند که یک چهارم روز اضافی، تولید اشکال می کند سال به سال هم وجود این مشکل بیشتر احساس می گردید.

زیرا این یک چهارم ها سال به سال بر رویهم انباشته می شد و در محاسبه ایجاد اشکال می کرد.

سرانجام ژولیوس سزار برای رها شدن از شر این خورده حسابها چاره ای اندیشید.

وی فرمان داد که سال 42 پیش از میلاد، دارای 445 روز شود تا روزهای عقب افتاده از سالهای قبل، همه بدین وسیله جبران گردد.

سپس قرار بر این شد که هر سالی 365 روز محاسبه شود، ولی در هر چهار سال تنها یک سال را 366 روز بگیرند تا بدین وسیله کسرهای باقیمانده از سالهای قبل نیز به حساب آید.

باگذشت سالها، باز اشکالی دیگر پیش آمد. آن اینکه عید پاک و سایر روزهای تاریخی درست در فصل های مربوط به خود، قرار نمی گرفتند.

افزون بر این، روزهای«اضافی» بسیاری هم بر روی هم انباشته شده بود.

از این رو، پاپ گرگوری سیزدهم در سال 1582 تصمیم گرفت که چاره ای برای این دشواریها بیندیشد.

وی دستور داد که از سال 1582 دو روز را کم کنند و برای آنکه تقویم برای همیشه درست بماند، باز دستور داد که سال کبیسه را در پایان هیچ سده ای حساب نکنند، مگر آنکه آن سده قابل تقسیم به عدد 400 باشد.

مثلا در سالهای 1700 ،1800 و 1900 سال را حساب نمی کردند، زیرا به عدد 400 قابل تقسیم نبود. ولی برعکس سال 2000 یک سال کبیسه خواهد بود.

این شیوه، گاهشماری گرگوری خوانده می شود.

اکنون در سراسر جهان برای مقاصد روزمره از همین گاهشمار استفاده می کنند.

گرچه هنوز پیروان ادیان مختلف برای مقاصد مذهبی خود، گاهشماری مربوط به خود را نیز بکار می برند.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 2