دریا زدگی چیست؟

دریا زدگی یا دریا سام پدیده ای است که به مسئله ی «تعادل» و «سرگیجه» ارتباط می یابد.

«اندام های تعادل» در بدن ما موهای زبری دارند که در مایعی غوطه ورند. نام این مایع لنف است.

هرگاه که ما به سمتی حرکت می کنیم، مایع لنف نیز آن موها را به حرکت درمی آورد. آنگاه موها پیامی به مغز مخابره می کنند که از پی آن ما بی درنگ متوجه می شویم که به کدام سمت داریم حرکت می کنیم.

در فعالیت های عادی و روزمره ی ما، حرکت لنف و موهای درون آن به گونه ای است که بدن، براحتی خود را با تغییرات آنها هماهنگ می کند و در نتیجه، ما تعادل خود را حفظ می کنیم؛ اما وقتی که بر عرشه ی کشتی قرار گرفته ایم چه؟

همچنان که کشتی بر سینه ی امواج خروشان دریا و در زیر پاهای ما به تلاطم در می آید، لنف موجود در اندامهای تعادلمان نیز بشدت، پس و پیش می رود. بر اثر جنب و جوش لنف و حرکات متغیر آن به پیش و پس، و این سو و آن سو، موهای حسی نیز به هر سو جنبیده، سراپا دستخوش این تلاطم واقع می شوند.

نتیجه آنکه پیام هایی که باید بطور منظم به مغز مخابره شوند، پیوسته قطع و وصل می شوند. پیامد چنین وضعی نیز آن است که به دنبال هر دستوری که به مغز می رسد، دستور دیگری نیز در جهت مخالف با دستور پیشین، فرا می رسد. خلاصه آنکه بر اثر تلاطم دریا و تغییرهای ناگهانی و سریع در وضعیت کشتی، پیام های ضد و نقیض پی در پی به مغز مخابره می شوند!

این پیشامد، در بخش اعصاب ما نوعی حالت سردرگمی بوجود می آورد. در چنین هنگامی احساس سرگیجه و سردرد به ما دست می دهد و نقطه هایی جلوی چشمهایمان پدیدار می شوند. عوارض بعدی، برافروختگی رنگ چهره، فشردگی دهان و بالاخره حالت تهوع است که هرگاه اینها روی دهند، حالت دریا گرفتگی را حکایت می کنند.

متأسفانه راه درمان دریا سامی به یکی از این دو چیز منحصر است:

1 . یا باید بتوانیم لنف خروشان و برآشفته ی خود را در اندام های تعادلمان به حال آرامش در آوریم؛

2 . و یا آنکه مانع رسیدن پیام های ضد و نقیض به مغز شویم.

تاکنون آنچه درمان برای دریا گرفتگی عرضه شده، از نوع دوم بوده است؛ اما برای آرامش لنف و بازداشتن آن از تلاطم، هنوز راهی نیافته اند.

بنابراین می توان نقش داروی دریا زدگی را چنین توضیح داد: این دارو یا سبب فلج شدن آن قسمت از مغز می شود که گذرگاه پیام هاست، و یا آنکه «مرکز تهوع» را باز در مغز از کار می اندازد؛ بعلاوه ممکن است حساسیت برخی از اعصاب را نیز فرو بکاهد.

ضمنا” یکی از بهترین راهها برای پیشگیری دریا گرفتگی آن است که انسان به کم حرکت ترین قسمت کشتی _ یعنی بخش مرکزی آن _ برود؛ چون در آنجا خواهد توانست آرامش بیشتری بیابد.

نکته ی مهم دیگر آنکه انسان نباید واهمه ای به دل راه دهد؛ چرا که ترس و واهمه و یا تلقین، خود بر شدت حالت دریاگرفتگی خواهد افزود.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 5