چرا در استوا هوا گرم است؟

هر وقت بر روی نقشه دنیا نگاه کنید، استوا چنان قیافه ی برجسته ای دارد که مشکل بشود باور کرد که تصوری وخیالیست. استوا فقط یک خط فرضی است و شما می توانید از روی آن بگذرید بدون آنکه بدانید از روی آن عبور کرده اید.

از این موضوع می توان پی برد که چرا ملاحان همیشه سعی دارند به خاطر داشته باشند که به قول خودشان برای عبور از خط مراسمی بجا آورند. ترجمه اروپایی استوا کلمه اکواتور می باشد که از لفظ لاتینی می آید. به معنی برابر کردن و این کاری است که خط استوا انجام می دهد، یعنی خط مزبور زمین را به دو منطقه ی نیمکره ی شمالی و نیمکره ی جنوبی تقسیم می نماید. در حالی که این خط موهومی است که کره ی زمین را درست از وسط دور می زند.

خطهای موهوم دیگری که به موازات خط استوا به دور زمین کشیده شده اند به نام مدارات نامیده می شوند. خط استوا عبارت از خط صفر است و خطوط بالا و پایین آن نشان دهنده ی عرض های جغرافیایی برای تعیین سطح زمین می باشند.

زمین، همانطور که می دانید، در روی نقشه به نواحی مختلفی تقسیم شده است. از شمال یا نقطه ی بالا شروع کنیم: نواحی قطبی، ناحیه معتدله شمالی، نواحی استوایی، ناحیه معتدله جنوبی و نواحی قطب جنوب.

نواحی استوایی، تا ماوراء استوا به زاویه 23 و یک دوم عرض جغرافیایی شمالی و 23 و یک دوم عرض جغرافیایی جنوبی کشیده شده اند. در داخل این ناحیه، اشعه آفتاب بطور عمودی به زمین می تابد و بنابراین همیشه گرمست.

حالا ببینیم دلیل آن چیست: بطوری که می دانید محور زمین به سمت مسیر آن به دور خورشید کج است. بنابراین، استوا هم به طرف این مسیر کج شده و این کجی دقیقا” 23 و یک دوم درجه می باشد. به علت همین کجی، وقتی زمین به دور خورشید می گردد، اشعه مستقیم آن گاهی اوقات در شمال خط استوا می تابد، بعضی اوقات در خود استوا مستقیما” می تابد و گاهی هم بر جنوب استوا تابیده می شود. به هر حال، خورشید، نمی تواند از زاویه 23 و یک دوم درجه در استوا زاویه ی تابش بیشتری داشته باشد.

از این توضیحات می توان دانست که چرا نواحی استوایی تنها نقطه در روی زمین است که اشعه آفتاب در آنجا عمودا” می تابد و چون این وضع در تمام طول سال به همین منوال انجام می گیرد، معلوم می شود چرا در خط استوا و نواحی نزدیک آن زمین دارای هوای گرم است.

منبع: به من بگو چرا – جلد 7