چرا منظومه شمسی بدین گونه است؟

تا آنجا که می دانیم، هیچ دلیلی برای ترتیب قرار گرفتن کنونی منظومه شمسی وجود ندارد. امکان دارد که ترتیب قرار گرفتن آن نوع دیگری بوده است، همانطور که منظومه های شمسی دیگری در کهکشان به ترتیب دیگری قرار گرفته اند. این موضوع به آغاز و ابتدای آنها مربوط می شود. ولی بشر قوانین مخصوصی از طبیعت را که به موجب آن منظومه شمسی در وضع موجود خود قرار گرفته است کشف کرده است.

زمین، مثل سایر سیارات مسیر خود را به دور خورشید دنبال می نماید. مدت زمانی را که صرف گردش زمین به دور خورشید می گردد، سال می نامیم. سیارات دیگری دارای مداراتی بزرگتر یا کوچکتر از مدار زمین می باشند.

منظومه شمسی چگونه بوجود آمد؟ و چگونه سیارات دارای اندازه، مدارات و موقعیت های کنونی خود شدند؟

ستاره شناسان قادر نیستند کاملا” آن را تشریح نمایند، ولی دارای دو فرضیه مهم و عمده می باشند: یک فرضیه می گوید سیارات بر اثر تغییر تدریجی خورشید، از یک توده چرخان گازهای سوزان به اندازه درخشش فعلی درآمده اند. توده های گازی بزرگ در ضمن گردش خود، سیارات کوچک را به صورت گرد و غباری در اطراف خود تشکیل می دادند.

فرضیه ی دیگر براساس این عقیده است که زمانی میان خورشید و ستاره دیگری که از نزدیک آن عبور می کرده است برخوردی رخ داده است و قطعات بزرگ خورشید که از آن جدا و پراکنده شده اند، در فواصل مختلف شروع به گردش به دور خورشید نموده اند و همین ها هستند که سیارات را بوجود آورده اند.

ما فعلا” کاری نداریم که کدامیک از این فرضیه ها درست است و پیدایش منظومه شمسی به وضع کنونی بیشتر تصادفی بوده است، اما چرا به این وضع باقی مانده است؟

قانون کپلر درباره ی حرکت سیارات می گوید که تمام آنهایی که به دور خورشید می گردند دارای حرکت بیضی شکل هستند، یعنی یک سیاره همین که به خورشید نزدیکتر شود مدار سریع تری را می پیماید و بین مسافت آن تا خورشید و زمانی که مدار را طی می کند نسبتی وجود دارد.

قانون نیوتن درباره ی قوه ی جاذبه، که قوانین سه گانه کپلر جزو قسمتی از آن می باشد، می گوید که چگونه دو جسم یکدیگر را جذب می کنند. بنابراین منظومه ی شمسی به دلایل قوانین طبیعی به وضع کنونی خود باقی ماند و نسبت بین خورشید و سیارات حفظ گردید.

منبع: کتاب به من بگو چرا  – جلد 7