چرا همه ی ابرها تولید باران نمی کنند؟

آیا تا به حال با هواپیما از وسط ابرها پرواز کرده اید، یا در قله ی کوهی جایی که ابرها در اطرافتان در گردش هستند بوده اید؟ اگر چنین است باید بخوبی دانسته باشید که ابر چیست: ابر فقط تراکم مه و ذرات آب است.

به طوری که می دانید، همیشه بخار آب در هوا وجود دارد. در مدت تابستان بخار آب بیشتری در هوا موجود است، زیرا درجه ی حرارت هوا بیشتر است. وقتی آنقدر بخار آب در فضاست که فقط کم شدن مقدار ناچیزی از درجه حرارت، آنرا غلیظ می کند (قطرات کوچک آب را تشکیل می دهد)، در این حال می گوییم که هوا اشباع شده است.

در هوای اشباع شده برای غلیظ شدن یک قطره ی آب فقط به حرارت کمی احتیاج است، بنابراین هنگامی که هوای گرم اشباع شده به ارتفاع بالاتر، جایی که درجه ی حرارت کمتر است صعود می نماید و غلظت زیادتر می شود، ابر را بوجود می آورد. ذرات آب جمع گشته و قطرات کوچک بی شماری را تشکیل می دهد.

اگر همه ی این قطرات ریز آب موجود در ابر، به توده ای از هوای گرم برخورد کند چه اتفاقی روی می دهد؟ البته آنها تبخیر می شوند و ابر ناپدید می گردد و به همین علت است که ابرها مرتبا” تغییر شکل می دهند و آب موجود در آنها همواره از بخار به صورت مایع درمی آید.

قطرات ریز آب موجود در ابرها دارای وزن هستند، بنابراین فشار ثقل یا قوه ی جاذبه متدرجا” آنها را به پایین می کشد. آنها پایین تر و پایین تر می آیند، تا جایی که به طبقه ی گرمتری از هوا می رسند، این هوای گرم سبب تبخیر آن قطره ها می گردد. در این موقع است که ابری خواهیم داشت که باران زا نیست و قبل از اینکه آنها به شکل باران به زمین برسند تبخیر می شوند.

اما حال فرض کنیم که هوای زیر یک ابر، هوای گرمتری نبوده، بلکه هوای مرطوبی باشد، طبعا” قطرات ریز تبخیر نخواهند شد و در عوض این قطرات بزرگتر و بزرگتر گشته غلظت بیشتری بوجود خواهند آورد و به زودی به قطره ی بزرگ تری تبدیل شده و به فرو افتادن خود ادامه می دهد، در این وقت است که می گوییم: باران می بارد.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 7