چند نوع دندان در دهان می روید؟

در دهان انسان دو نوع دندان می روید:

یکی دندان های شیری (یا ابتدایی) است،

دیگری، دندان های دایمی (یا ثانوی).

دندان های کامل و دایمی از چهار نوع گوناگون تشکیل یافته اند و هر یک وظیفه ی خاصی را انجام می دهند، بدین ترتیب:

1 . دندان های پیشین (یا «ثَنایا») که در جلوی دهان، درست در وسط قرار می گیرند. وظیفه شان قیچی کردن و بریدن غذاست.

2 . دندان های نیش (یا «اَنیاب») که در دو طرف دهان، کنار «دندان های پیشین» نشسته اند. وظیفه ی آنها نیز پاره کردن غذاست.

3 . آسیاهای کوچک که در دو طرف دهان چسبیده به دندان های نیش درمی آیند. کارشان پاره و له کردن غذاست.

4 . آسیاهای بزرگ که در قسمت عقب دهان، پس از آسیاهای کوچک، ردیف شده اند. کارشان آسیا و نرم کردن غذاست.

تعداد دندان های شیری 20 عدد است. یعنی از هر فک کودک 10 دندان می روید.

حدود 30 هفته مانده به تولد نوزاد، دندان های شیری در درون آرواره ها شکل گیری را آغاز می کنند. پس از تولد، در بیشتر کودکان نخست دندان های پیشین در فک پایین بیرون می زنند، و این در موقعی است که معمولا” 6 ماه از تولد کودک گذشته است.

سپس بین 6 تا 30 ماهگی، بقیه ی دندان های شیری می رویند. در این هنگام است که کودک در هر آرواره ی خود 10 دندان به قرار زیر خواهد داشت:

4 عدد دندان پیشین

2 عدد دندان نیش

4 عدد آسیا

تعداد دندان های دایمی 32 عدد است. یعنی در هر فکی دندان های زیر یافت می شوند:

4 عدد دندان پیشین

2 عدد دندان نیش

4 عدد آسیای کوچک

4 عدد آسیای بزرگ

2 عدد دندان عقل (یا آسیای سوم)

28 عدد از این دندان ها بین 6 تا 14 سالگی می رویند؛ اما 4 دندان دیگر که به دندان عقل معروفند، بین 17 تا 21 سالگی درمی آیند.

بنابراین می بینید که دندان های شیری همه می ریزند و به جایشان دندان های دیگری می رویند. البته آسیاهای بزرگ و دندان های عقل جایگزین جایگزین دندان های شیری نیستند؛ بلکه 12 دندان کاملا” جدیدند که نظیرشان در میان دندان های شیری یافت نمی شود. همچنان که انسان رشد می یابد، طبیعی است که آرواره هایش نیز بزرگتر می شوند و جای بیشتری برای درآمدن دندان های دیگر باز می کنند.

آسیاهای بزرگ که معروف به «آسیاهای 6 سالگی» هستند زودتر از دیگر دندان های دایمی درمی آیند. آنها بزرگترین و مهمترین دندان های انسان به شمار می روند و طرز قرار گرفتنشان در فک، در ترکیب و شکل قسمت پایین صورت، نقش فراوان دارد، و همین طور در نحوه ی جاگیری دیگر دندان های دایمی نیز مؤثر است.

آسیاهای بزرگ درست در کنار آسیاهای شیری می رویند، و از این رو بسیار اتفاق افتاده است که برخی آن دو را با هم اشتباهی گرفته اند.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 5