کاشف قانون بازتاب شرطی چه کسی بود؟

بازتاب های شرطی توسط چه کسی مورد مطالعه قرار گرفت؟ هرچند که آدمیان از قرن ها پیش ، نسبت به پدیده بازتاب شرطی اطلاع داشته اند اما تحقیق دقیق علمی را مرهون ایوان پاولف دانشمند روسی هستیم.

پاولف فیزیولوژیست و پزشک معروف روسی است که به سال 1879 در آکادمی نظامی سن پطرزبورگ به عنوان پزشک پذیرفته شد و به سال 1883 از رساله دکتری خود راجع به اعصاب گریز از مرکز قلب دفاع کرده و تا سال 1889 راجع به گردش خون مشغول تحقیق بود.

در سال 1904 به دریافت جایزه نوبل در فیزیولوژی و پزشکی نائل گردید.

مساعی مستمر پاولف منجر به کشف بازتاب شرطی گردید.

پاولف تحقیقات خود را روی سگ ها انجام داد و متوجه شد محرک هایی که با غذا همراه میشوند مانند خود غذا موجب تراوش غدد بزاق سگ میشوند.

تجربه معروف او که منجر به کشف بازتاب شرطی شد به این ترتیب صورت گرفت.

پاولف سوراخی در دهان سگ ایجاد کرد تا از طریق آن بتواند به دقت بزاق سگ را اندازه گیری کند.

هر وقت به سگ غذا میداد در همان موقع زنگی هم به صدا در می آورد.

وقتی سگ برای اولین بار صدای زنگ را شنید، آب دهانش هیچ تراوش نکرد ولی پس از آنکه نه مرتبه صدای زنگ با غذا همراه شد صدای زنگ باعث شد دهان سگ 18 قطره تراوش کند.

او آزمایش کرد که اگر هرچه تعداد دفعات صدای زنگ همراه با غذا باشد به همان نسبت قطرات آب دهان سگ بیشتر خواهد شد، مثلا اگر 51 بار صدای زنگ با غذا همراه باشد سپس صدای زنگ تنها موجب میشود که 69 قطره آب دهان سگ تراوش کند.

در این آزمایش صدای زنگ محرک و قطرات بزاق دهان سگ پاسخ است.

از این آزمایش نتیجه میگیریم که به کمک قانون بازتاب شرطی ، بدون اراده و بدون استمداد از فکر حیوان میتوان قطرات بزاق دهان سگ را جاری ساخت.

منبع: کتاب روانشناسی هیپنوتیزم تالیف شعبان طاووسی (کابوک)