دایره البروج چیست؟

زمین، سیاره ای که در آن زندگی میکنیم از نظر بزرگی، پنجمین و از نظر فاصله از خورشید، سومین سیاره منظومه شمسی است.

در منظومه شمسی که در کهکشان راه شیری وجود دارد خورشید به همراه 9 سیاره و تعدادی قمر، سیارک و… وجود دارد و هر کهکشان شامل میلیون ها یا میلیاردها ستاره است.

خورشید ستاره مرکزی و قلب منظومه شمسی است و همه اجرام دیگر منظومه شمسی به دور آن گردش میکنند.

سیاره های منظومه شمسی از نظر نزدیکی به خورشید به این ترتیب هستند:

عطارد ، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون و پلوتو

دانشمندان مسلمان سه سیاره اورانوس، نپتون و پلوتو را نمیشناختند چون فاصله زیادی داشتند و از زمین رصد نمیشدند. اینها بعدا با پیشرفت علم رصد شدند.

اگر جابه جایی سیارات را به خوبی رصد کنیم متوجه میشویم که همه آنها از جمله ماه و خورشید، به صورت دایره ای وار در آسمان زمین حرکت میکنند.

این دایره را دایره البروج مینامند.

پس دایره البروج مسیر حرکت ماه و خورشید و سیارات در کره آسمان با کره سماوی است.

کره سماوی، کره ای است فرضی که همانند گنبد در بالای سر ما تصور میشود و ما تمام ستارگان و اجرام آسمانی را در سطح این کره مشاهده میکنیم. اگر محور چرخش زمین را امتداد دهیم، کره سماوی را در دو نقطه شمال و جنوب قطع میکند.

این نقاط را قطب های شمال و جنوب سماوی می نامند. دایره البروج نیز  دایره عظیمی است که با استوای سماوی 23 درجه اختلاف دارد.

نقاط تقاطع دایره البروج و استوای سماوی را نقاط اعتدالین می نامند و خورشید در اول بهار در اعتدال بهاری و در اول پاییز در اعتدال پاییزی است. در این مواقع طول روز و شب باهم برابر است.

سه ماه بعد از اعتدال بهاری، انقلاب تابستانی رخ میدهد در این هنگام روز بیشترین طول و شب کوتاه ترین طول را دارد. بعکس در انقلاب زمستانی که سه ماه بعد از اعتدال پاییزی فرا میرسد طول شب به بیشترین مقدار و طول روز به کمترین مقدار میرسد.

در آسمان شب، ستاره های زیادی در نقاط مختلف کره سماوی میبینیم. از قدیم دسته های مختلفی از این ستاره ها به صورت گروه هایی خاص در نظر گرفته و اسامی خاصی به آنها داده اند. این گروه های فرضی را صورت فلکی مینامند که جمعا 88 صور فلکی می باشند.

برگرفته از کتاب: تاریخ علوم زمین / محمد ضیایی