هزاران سال بر انسان گذشت تا توانست چیزی تولید کند که امروزه به آن کتاب می گوییم.
بنابراین اگر از نخستین کتاب سخن میگوییم منظور ما چیزی متفاوت با کتاب‌های در حال حاضر است. در حقیقت کتاب‌های نخستینی که میشناسیم به معنی امروزی کلمه، کتاب نبودند.
هزاران سال پیش بابلیها و آشوریان الواحی از گل میساختند.
آنها بر این لوح‌های گلی، چیزهایی را که میخواستند حفظ کنند، ثبت کرده و مینوشتند. به تعدادی از این الواح، کتاب میگفتند.
مصریان باستان گامی به تصور امروزی از کتاب نزدیک‌تر شدند.
آنها نوعی کاغذ ابتدایی را از نوعی نی به نام پاپیروس تولید کردند. این کاغذ ورق‌های پهن زردرنگی بود که با دست میساختند.
پاپیروس یا قرطاس که با نام کاغذ حصیری نیز آمده، از نام نی آبیِ بسیار بزرگی با نام نی مردابی گرفته شده است که از ساقهٔ آن، مصریان کالاهایی تهیه میکردند که بتوان روی آن نوشت و در نتیجه این کالا بنام پاپیروس خوانده می‌شود.
ورق کاغذ را به شکل نواری بلند در می آوردند و به دور استوانه ای استخوانی یا چوبی می‌پیچیدند.
مصریان با نوعی مرکب که از آب و دوده تهیه میکردند، شعر، داستان و یا دیگر چیزها را با خطر هیروگلیف بر روی پاپیروس مینوشتند.
چون لوله کردن این نوع کاغذ چندان راحت نبود، گاهی نوشتن برروی کاغذهای جداگانه انجام میشد.
این کاغذها را با بندهایی بهم متصل میکردند و نوعی کتاب به شکل ابتدایی میساختند.
تمدن‌های دیگر:
دیگر تمدن‌ها از جمله یونان و روم، هم کتاب‌هایی ساخته بودند.
آنها هم نوشته‌ها را به دور استوانه‌هایی می‌پیچیدند.
سومریان که حدود 3600 سال قبل از میلاد حکومت بزرگی در خاورمیانه به راه انداخته بودند، صفحاتی از گل میساختند، و روی آنها مینوشتند.
به این صفحات لوح گفته میشد.
هر لوح را میتوان یک صفحه از کتاب دانست. سومریان افراد خاص را برای نوشتن تربیت میکردند. به این افراد کاتب میگفتند.
پس از آنکه مطالب کلی روی صفحات نوشته میشد، آنها را در کتابخانه کنار هم می‌چیدند. مانند آنچه امروزه در همه کتابخانه‌ها مرسوم است.
تصور کنید یک کتاب 500 صفحه‌ای چه حجمی از کتابخانه را اشغال میکرده است؟!
منبع: کتاب به من بگو چرا؟ جلد هشتم
