آیا در زمانهای قدیم کتابخانه وجود داشت؟

کتابخانه کوششی است که در راه جمع آوری آثار مکتوب انسانها می شود، و این سعی اول دفعه مدتها قبل از تولد مسیح بعمل آمده است. دانشمندانی که در شهر اور یعنی موطن حضرت ابراهیم حفاری کرده اند، لوحه ای از خاک رس بدست آوردند که بر روی آن خطوطی دیده می شد که مربوط به 800 سال قبل از تولد مسیح می شود و چنانکه معلوم است این لوحه به اولین کتابخانه جهان تعلق داشته است.

مردم بین النهرین در 600 سال قبل از مسیح، دارای کتابخانه های منظمی بودند که در معابد و قصرهای آنان دیده می شد و کتابهای آنان عبارت از الواح گلی بود که هزاران قطعه از آنها به ترتیب موضوعات در معابد و قصرها قرار گرفته بودند و مجموعه های مزبور در حقیقت نخستین کتابخانه های جهان بشمار می روند. مصری ها هم دارای کتابخانه هایی بودند، این کتابخانه در معابد آنها و زیر نظر کاهنان قرار داشت. کتابخانه مصریان دارای کتابهایی بود که از طومارهای پاپیروس ساخته شده بود.

ولی مشهورترین کتابخانه زمان قدیم، در اسکندریه مصر ایجاد شده بود، این کتابخانه در حدود سال 300 قبل از میلاد تأسیس شده، و اولین کوششی بود که برای گردآوری همه ی آثار ادبی یونانی به عمل آمد. این کتابخانه دارای حداقل 700 هزار طومار پاپیروس بود و عینا” مانند کتابخانه های امروزی برحسب مطالب طبقه بندی شده بود. رومیها در اوایل کار خود علاقه زیادی به کتابخانه نداشتند، ولی بعدها از یونانی ها الهام گرفتند و طرز ایجاد کتابخانه عمومی را بوجود آوردند.

اشخاص ثروتمند در روم علاقمند شدند که کتابخانه های عمومی برای استفاده مردم تأسیس کنند و خودشان نیز در کاخ های شخصی خود از کتاب مجموعه های بزرگی فراهم آوردند. بسیاری از این کتابخانه های اولیه رومی ها در میدانها و در گرمابه های عمومی قرار داشتند. در قرن چهارم، در حدود 28 کتابخانه ی عمومی در روم دایر بود! بسیاری از آنها هنگامی که امپراطوری روم از سمت شمال مورد حمله قبایل وحشی قرار گرفت بر اثر آتش سوزی، چپاول، رطوبت و یا بی توجهی از بین رفتند.

کتابخانه های عمومی، به سبک امروزی در انگلستان در قرن نوزدهم بوجود آمد. در سال 1850 پارلمان انگلیس اجازه ی تأسیس کتابخانه عمومی را صادر کرد. امروزه، چنانکه همه می دانیم کتابخانه ی عمومی اساس و پایه اولیه تمدن محسوب می شود.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 6