آیا مورچه ها حس بویایی دارند؟

مورچه ها چنان حشرات شگفت آوری هستند که بیان داستان جالب آنان در اینجا نمی گنجد. بنابراین اجازه بدهید فقط در اینجا به بخشی از واقعیت های زندگی آنها اشاره کنیم.

بیش از هر چیز باید دانست که مورچه ها را می توان در دشتهای شنی، چمنزارها، کرانه دریاها، دامنه کوهها، جنگلها و عملا” در همه جای دنیا احتمالا” به جز نقاط خیلی مرتفع کوهها یافت. آنها تقریبا” همه نوع آب و هوا را می توانند تحمل کنند.

هزاران نوع مختلف مورچه وجود دارد. اما همه آنها تقریبا” جزو خانواده زنبورها هستند. همه مورچه ها بصورت دسته جمعی زندگی می کنند و در هر مجتمع سه نوع مورچه وجود دارد: مورچه های نر، مورچه های ماده یا ملکه و مورچه های کارگر.

در اکثر انواع مورچه ها، مورچه های نر و ملکه دارای بال هستند. اما مورچه های کارگر بال ندارند. مورچه ی ملکه پس از جفتگیری بالهای خود را از دست می دهد. مجتمع های مورچگان از حیث اندازه تفاوت های فاحشی با هم دارند. در برخی از آنها ممکن است فقط حدود صد مورچه و در پاره ای دیگر ممکن است صدها هزار مورچه پرکار با هم زندگی کنند.

گرچه مورچه ها از نظر اندازه بسیار متفاوتند، ولی همگی آنها کم و بیش بهم شبیه اند. روی سر مورچه ها یک جفت شاخک یا آنتن مرتبا” در حال جنبیدن است. این شاخک ها در حکم ابزار بویایی مورچه ها بشمار می آیند. بنابراین، علیرغم اینکه مورچه ها دارای اندامی مثل بینی نیستند، اندامهای دیگری مثل شاخک ها کار بویایی را انجام می دهد. این شاخک ها همچنین برای شناسایی سایر مورچه ها و برقراری ارتباط با آنها بکار می روند.

مورچه ها در قسمت سر خود، یک مغز و یک جفت چشم مرکب، دهان و آرواره های نیرومندی دارند. علاوه بر چشمهای مرکب، اغلب مورچه ها دارای اندام بینایی دیگری نیز هستند.

مورچه ها زندگی بسیار جالبی دارند. مورچه های ماده در هوا به پرواز درمی آیند و مورچه های نر به تعقیب آنها می پردازند، بعد از جفت گیری مورچه های نر بلافاصله می میرند و هر مورچه ماده یا ملکه خود به دنبال بنای زندگی جدید رفته و مجتمع دیگری را بوجود می آورد. او لانه ای حفر کرده و تخم های خود را در آن می ریزد. بعد از اینکه تخم ها به نوزادان کوچک بدون دست و پایی تبدیل شدند، مورچه ی مادر به هر یک کمک می کند تا به دور خود پیله ای بتنند.

هنگامی که مورچه به حد کافی رشد کند، ملکه مادر یک سر پیله را سوراخ کرده و مورچه را از پیله اش بیرون می کشد و از آن پس بلافاصله مورچه های کارگر تازه متولد شده، زندگی خود را آغاز کرده و به رسیدگی و مراقبت از مادرشان و بقیه اعضای مجتمع می پردازند.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 8