عطارد یکی از کوچکترین و نزدیکترین کواکب به خورشید است. این کوکب با سرعت بالایی به دور خورشید میچرخد و دارای سطحی سنگی و بدون جو است. عطارد از نظر فرهنگی و تاریخی مورد توجه بسیاری از تمدنها قرار گرفته است. در این مقاله، ما برخی از ویژگیها و جالبترین نکات دربارهٔ عطارد را بررسی میکنیم.
- عطارد دارای شذوذ مداری بالایی است، یعنی فاصلهٔ آن از خورشید در نقاط مختلف مدارش تفاوت زیادی دارد. در حضیض، عطارد تا ۴۶ میلیون کیلومتر به خورشید نزدیک میشود و در اوج، تا ۷۰ میلیون کیلومتر از آن دور میشود. این تفاوت باعث میشود که دمای سطح عطارد بین ۱۰۰ تا ۷۰۰ کلوین (بین -۱۷۳ تا ۴۲۷ درجه سانتیگراد) نوسان کند.
- عطارد دارای رزنانس مداری-چرخشی ۳:۲ است، یعنی به ازای هر دو بار گردش به دور خورشید، سه بار به دور خود میچرخد. این رابطه باعث میشود که روز عطارد (فاصلهٔ زمانی بین دو طلوع خورشید) حدود ۱۷۶ روز زمینی باشد. به عبارت دیگر، روز عطارد دو برابر سال عطارد است.
- عطارد کمترین ميل محوري را در بين كواكب منظومه شمسي دارد، يعني محور چرخش آن تقريباً عمود بر صفحهٔ مداري آن است. اين ويژگي باعث ميشود كه عطارد فصول را تجربه نكند و همچنين قطبهاي آن هميشه سايهبان باشند.
- عطارد به خاطر نزديكي به خورشيد، اغلب قابل رؤيت نيست و فقط در زمانهاي خاص قبل از طلوع يا پس از غروب خورشيد در نزديكي افق قابل مشاهده است. همچنين، عطارد گاهي اوقات از روي قرص خورشيد عبور ميكند و يك سايه كوچك روي آن ايجاد ميكند. اين پديده به نام گذر عطارد شناخته ميشود و حدود ۱۳ بار در هر قرن رخ ميدهد.
- عطارد دارای سطحی سنگی و ناهموار است که شباهت زیادی به ماه دارد. سطح عطارد پر از دهانههای برخوردی، درهها، تپهها و شکافها است. بزرگترین دهانه برخوردی روی عطارد به نام کالوریس است که قطر آن حدود ۱۵۵۰ کیلومتر است. همچنین، بزرگترین شکاف روی عطارد به نام دیسکوردیا است که طول آن حدود ۵۰۰ کیلومتر است.
- عطارد جو ندارد و فقط یک پوشش نازک از گازهای مختلف را دور خود دارد. این گازها شامل اکسیژن، هیدروژن، هلیوم، سدیم، پتاسیم و بخار آب هستند. این گازها اغلب از سطح عطارد به فضا گریز میکنند و توسط خورشید یا باد خورشیدی جایگزین میشوند.
- عطارد دارای میدان مغناطیسی ضعیف است که حدود ۱٫۱ درصد قوای میدان مغناطیسی زمین است. منشأ میدان مغناطیسی عطارد هنوز مورد بحث است، اما برخی فکر میکنند که ناشی از جریانهای الکتریکی در هستهٔ مذاب عطارد است.
- عطارد تنها توسط دو فضاپيماي بشري بازديد شده است: مارينر ۱۰ در سالهای ۱۹۷۴ و ۱۹۷۵ و مسنجر در سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵. اين فضاپيماها عكسبرداري، نقشهبرداري و انجام آزمايشهاي علمي از عطارد را انجام دادند. در حال حاضر، يك فضاپيماي ديگر به نام بپي كلومبو در راه است كه قرار است در سال ۲۰۲۵ به مقصد عطارد برسد.