بدن انسان را می توان به کوره ای تشبیه کرد.
غذایی که ما می خوریم سوخت بدن به شمار می رود. بدن پیوسته غذا را می سوزاند و بدین وسیله چرخ را به گردش درمی آورد. مصرف روزانه ی بدن حدود 2500 کالری بطور متوسط است.
حرارتی که اینگونه در بدن بوجود می آید بقدری است که می تواند 25 لیتر آب را به جوش آورد.
اکنون ببینیم این همه حرارت به کجا می رود؟
البته بدن دارای یک دستگاه کنترل حرارت است که اگر وجود نداشت اندام ما بی شک تبدیل به یک چیز بسیار داغی می شد. از این رو خوشبختانه گرمای بدن هرگز زیاد بالا نمی رود مگر در حالات بیماری. گرمای بدن همیشه در حد متوسطی که 37 درجه است، باقی می ماند.
یکی از وسایل تنظیم حرارت بدن، همین عرق کردن است. برای تنظیم حرارت بدن، مرکزی در مغز وجود دارد که شامل سه بخش می باشد:
1 _ بخش حرارت (یا دستگاه گرم کننده)
2 _ بخش برودت (یا دستگاه سرد کننده)
3 _ بخش کنترل، که حرارت و برودت بدن را تنظیم می کند.
حال فرض کنید، درجه ی حرارت خون به عللی پایین آمده است. در این صورت بخش حرارتی مغز به کار می افتد و به سرعت کارهایی را انجام می دهد. در اینجا غده های ویژه ای به منظور تأمین سوخت، مواد شیمیایی خاصی را ترشح می کنند. عضلات و کبد که به سوخت بیشتری نیاز پیدا کرده اند، آنها را فوری به مصرف می رسانند. آنگاه بر اثر این کارها فوری درجه ی حرارت بدن بالا می رود و به سطح عادیش می رسد.
این فعالیت ها همه به دستور بخش حرارتی مغز صورت گرفته است.
وقتی که درجه ی حرارت خون به عللی بالاتر از حد طبیعی می رسد، در این صورت بخش برودت مغز به کار افتاده، باعث کندی عمل اکسایش در بدن می شود.
بعلاوه، رگهای پوست انبساط می یابند تا بتوانند مقدار بیشتری گرما را به خارج بدن پخش و عرق بدن را نیز تبخیر کنند. چون وقتی که مایعی بخار می شود، با خود گرما را نیز به هوا می برد. آیا هیچ توجه کرده اید که شما پس از حمام احساس خنکی یا سرما می کنید. علت آنست که روی پوست گرم ما آبی نشسته و با بخار آن حرارت نیز خارج می شود و از این رو به ما احساس سرما دست می دهد. همینگونه عرق نیز برای خنک کردن بدن، صورت می گیرد و از منافذ پوست ما بیرون می ریزد.
عرق مانند دوش در داخل بدن، کار شستشو را انجام می دهد. عرق به صورت مایعی که از قطره های بسیار ریز پدید آمده، در بدن ما جاری می گردد. این قطره های کوچک به سرعت بخار می شوند و بدن را در موارد لازم خنک می کنند.
در روزهای مرطوب، ما اندکی ناراحتیم، زیرا آبهای موجود در پوست بدنمان به آسانی تبخیر نمی شوند. در این هنگام باد زن را به کار می اندازیم، زیرا بادزن رطوبت هوا را از ما دور می کند و آنگاه بدن می تواند براحتی عرق کند.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 3
