تاریخچه تکامل بشر بر روی کره زمین

کره زمین میلیاردها سال است که به طور مداوم و با شیوه ای خلاق و خستگی ناپذیر، روندی پر تنوع، پیچیده و پربار را طی میکند.

انسان که آخرین محصول روند تکاملی زمین محسوب میشود، در زمانی نه چندان دور پای بر زمین گذاشت و در همین مدت کم به تنهایی به اندازه چندین یخبندان و سایر تغییرات زمین شناسی به تغییر چهره آن پرداخته است.

تکامل انسانها سبب موجودی شد که میتوانست فکر کند و آگاه است و میتواند درباره آینده بیاندیشد. همچنین سبب شد که ما بتوانیم اکوسیستم سیاره ای خاص خود را بیافرینیم. در حالی که انتخاب طبیعی از طریق روند آزمون و خطا، بدون هدایت قبلی و آرام و تدریجی پیش میرود ما میتوانیم با انتخاب اشکال برتر تکامل، تغییراتی را ایجاد کنیم که در صورت نبودن ما، میلیون ها سال طول میکشید.

بزرگ ترین پیشرفت طبیعی تکامل در تبدیل انرژی به ماده، ظهور فرآیند نور ساخت یا فتوسنتز بود که در 2 میلیارد سال پیش به وقوع پیوست. این در حالی است که ما فقط حدود 50 هزار سال پیش بود که مهار کردن آتش را آموختیم. در نتیجه توانستیم از انرژی ذخیره شده در گیاهان به صورت چوب بهره برداری کنیم.

چند صد سال پیش، ما به سوی بهره برداری از ذغال سنگ و سپس نفت حرکت کردیم. امروزه در آستانه بهره برداری وسیع از انرژی خورشیدی از طریق سلول های خورشیدی هستیم که اهمیت آن قابل مقایسه با پیدایش نور ساخت در روی زمین است.

به علاوه اهلی کردن گونه های وحشی حیوانات و گیاهان و به خصوص مهندسی ژنتیک که به مثابه جهش های کوانتومی مطرح اند، مطابق تولید مثل جنسی است.

یکی از بزرگترین پیشرفت های ما توانایی ما در کنترل بیماری ها است که به این ترتیب جمعیت ما به طور روز افزونی افزایش می یابد. در ظرف 170 سال گذشته، جمعیت انسانها از چیزی حدود یک میلیارد نفر در سال 1830 به 2 میلیارد نفر در سال 1930 و چهار میلیارد نفر در سال 1975، 5 میلیارد نفر در سال 1987 و بیش از 6 میلیارد نفر در سال 2000 رسیده است.

در اینجا ما شاهد پدیده رشد لگاریتمی جمعیت هستیم. فرایندی که نه تنها در رشد روز افزون جمعیت، بلکه در مصرف انرژی و منابع ، گسترش سریع علوم و رشد شبکه ارتباطی گسترده ما نیز صدق میکند.

رشد جهشی به سادگی عملیات جمع و تصاعد حسابی نیست که در آن 2 به علاوه 2 میشود 4 و با 2 دیگری میشود 6. بلکه روندی ترکیبی بر اساس تصاعد هندسی است، یعنی 2 در 2 میشود 4 و 4 در 2 میشود 8.

هنوز عده کمی تاثیر این موضوع را در رابطه با سرنوشت ما بر روی زمین درک میکنند. به طور مثال، اگر در افریقا میزان 3 درصدی کنونی رشد جمعیت حفظ شود، در اواخر قرن بیست و یکم، جمعیت این قاره از 630 میلیون کنونی به 9 و نیم میلیارد نفر خواهد رسید. ازدیاد جمعیت در ماورای پیشبینی محدود ما، به خاطر رشد شتابنده در مصرف، احتمالا موجب بزرگترین جهش تکاملی خواهد شد.

منبع: اطلس جامع گیتاشناسی – تهیه شده در موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی ایران