رصدخانه چیست؟
قبل از اینکه به تعریف و توضیح رصدخانه بپردازیم، ابتدا تاریخچه ای از آن را باهم مرور میکنیم.
در هزاران سال پیش، منجمین مصری و منجمین بابلی، معابد بلند را برای بررسی و مطالعه درمورد خورشید، ماه و ستارگان مورد استفاده خود قرار می‌دادند.
در آن دوران هنوز تلسکوپ ساخته نشده بود.
کم کم ابزار نجومی اختراع شدند و همینکه تعداد این ابزار زیادتر میشد، رصدخانه‌هایی به وجود آمدند که می‌توانستند این ابزار را در خود جای بدهند.
رصدخانه‌هایی در جهان وجود دارند که بیش از هزار سال سابقه دارند.
رصدخانه باید در محل مناسبی بنا شود.
یعنی مکانی که دارای شرایط مناسب جوی و همچنین درجه حرارت معتدلی که تقریبا اکثر روزهایش آفتابی و شب‌هایش شفاف و بدون ابر باشد و حتی الامکان باران و برف و گرد و غبار کم داشته باشد.
محل رصدخانه باید از روشنایی شهرها و نور و علامت‌های چراغ نئون‌دار که روی آسمان تاثیر میگذارند، و کار مطالعه و تحقیق را دشوار می‌نمایند دور باشد.
ساختار رصدخانه:
رصدخانه‌هایی هستند که علاوه بر تلسکوپ، محل‌هایی برای سکونت نیز در آن پیشبینی شده است و ابزار و آلات نجومی در بناهای فولادی و سیمانی قرار گرفته است.
ساختمان مخصوص تلسکوپ از دو قسمت ساخته شده است، قسمت پایینی که بدون حرکت است و قسمت بالایی آن که گنبدی شکل است و می‌تواند حرکت کند.
گنبد رصدخانه دارای شکافی است که باز میشود و منجم می‌تواند از آن دریچه به کمک تلسکوپ آسمان را نظاره نماید.
باگردش گنبد بر روی یک شیار، دریچه مزبور می‌تواند به هرجهتی از آسمان که مورد نظر منجم است باز شود.
تلسکوپ و گنبد هر دو به وسیله موتورهای برقی حرکت می‌نمایند.
در رصدخانه‌های مدرن، منجم با فشار دکمه‌ای می‌تواند وسیله دلخواه خود را به حرکت درآورد.
منجم مجبور است که برای مطالعه و بررسی و نظاره ستارگان، مرتب نزدیک عدسی تلسکوپ و دوربین متصل به آن باشد.
بنابراین در بسیاری از رصدخانه‌ها کف بنای رصدخانه متحرک است و به طرف بالا و پایین حرکت می‌کند و یا دارای سکوی متحرکی می‌باشد.
منجمین برای مطالعه و بررسی ستارگان، فقط به چشمان خود تکیه نمی‌کنند، بلکه آنها دارای ابزارهای بسیار پیچیده و دقیقی هستند که به تلسکوپ متصل است: مانند دوربین اسپکتر، اسپکتروگراف و اسپکتروهلیوگراف که به کمک عموم این ابزارآلات، اطلاعات بسیار مهمی را به دست می‌آورند.