چگونه کرمی ابریشم می بافد؟
هزاران سال پیش، چینیان به این راز پی برده بودند که می توان از تارهای کرم مخصوصی که به صورت پیله درآمده، ابریشم درست کرد.
چینیان در حفظ این راز بسیار کوشیدند به طوری که اگر کسی کرم ابریشم یا پیله ی آن را از چین بیرون می برد، سزایش مرگ بود.
اما امروزه صنعت ابریشم علاوه بر چین در ژاپن، هندوستان، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا نیز رواج یافته است.
کرم ابریشم نوعی بید کوچک به رنگ سفید مایل به خاکستری است. بهترین نوع ابریشم از کرمی بدست می آید که از برگهای توت سفید تغذیه کند.
در اوایل تابستان، هر کرم ماده ای حدود 500 تخم یا بیشتر می آورد. مردم این تخمها را در میان نوارهای کاغذی یا پارچه ای نگهداری می کنند تا بهار سال بعد، یعنی هنگامی که برگ درختان توت می روید.
سپس تخمها را در دستگاهی شبیه ماشین های جوجه کشی می گذارند تا کرمهای سیاهرنگ ریزی از درون تخمها بیرون بیایند.
این کرمها را در چند سینی که با برگ توت فرش شده اند، می خوابانند.
کرمها مدت شش هفته از برگهای ریز ریز شده ی توت تغذیه کرده، بتدریج رشد می کنند.
همین که کرم بتواند سر خود را از زمین بلند کرده به این سو و آن سو بجنباند، دیگر قادر است که پیله ی ابریشم را با تنیدن تارهایش، درست کند.
در ضمن ترکه های باریک و کوچکی در میان سینی برای محافظت آنها می گذارند.
در این هنگام کرم ابریشم شروع به بافتن رشته هایی می کند که از بس ریزند به چشم ما نمی آیند، برای این کار، از سوراخهایی که در فکهایش قرار دارد مایعی بیرون می آید که بوسیله ی آن تارهای بسیار نازکی گرد تنه ی خود می تند.
گفتیم این تارها به حدی باریکند که به چشم نمی آیند. آری، وقتی که کرم 400 تا 1000 متر از این تارها را تنید تازه یک پیله ی کوچک از آن بدست می آید. کرم ابریشم پیله ی خود را در مدتی حدود 72 روز درست می کند.
در داخل پیله، بادامه ی چروک خورده ای نهفته که پس از 12 روز به صورت یک بید درمی آید. اکنون باید آن را از بین برد. برای این کار، پیله را حرارت می دهند.
پیله را همچنین در میان آب گرم می گذارند تا چسب تارهایی که به هم چسبیده، ور بیاید. معمولا” چند پیله را برداشته، سر تار هر یک را بدست آورده آنگاه همه را با هم به گرد دوکی می پیچند.
بدین ترتیب یک کلاف ابریشم خام بدست می آید.
با پهلوی هم گذاشتن تارهای 10 یا 12 پیله ی ابریشم به شیوه ای که ذکر شد، می توان یک رشته نخ ابریشم بدست آورد.
بنابراین، اگر از بازار یک کلاف ابریشم بخرید و ببینید که روی آن نوشته: دو رشته یا سه رشته خواهید دریافت که نخ آن کلاف، از چند رشته نخ ابریشم درست شده است.
امروزه نخ نایلون بسیار رواج یافته است و در بسیاری از موارد جایگزین نخ ابریشمی گردیده. ولی ابریشم هنوز به خاطر زیبایی، لطافت و خواص طبیعیش همچنان مورد توجه است و بهایی گران دارد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 3