به یک خداوند معتقد بودن «توحید» خوانده می شود و به چند خدا معتقد بودن را «شرک» می نامند.
بسیاری از مذاهب مرده، یعنی ادیانی که دیگر پیروانی ندارند مذاهبی بوده اند که چند خداوند داشتند. در بین اینها می شود از مصریان، بابلی ها، آشوری ها، یونانی ها، رومی ها، سلت ها، و نروژی ها اسم برد. در زمانهای خیلی قدیم و در میان مردم اولیه در هر نقطه دنیا، مذهبی وجود داشت که مبتنی بر اعتقاد به چند خدا بود. یکتاپرستی، خیلی دیر در تاریخ مذاهب بوجود آمد و بر طبق نظر اغلب مردم و بنا بنظر پژوهش کنندگان ادیان عقیده توحید کاملترین و بهترین مظهر روح و مفهوم دیانت می باشد.
فلسفه توحید بر محور این نکته قائم است که ارزشهای اخلاقی و مذهبی، بایستی بر اساس ثابتی استوار باشد، آن خداوند یگانه ایست که تمام هستی و وجود به آن متکی بوده و به آنهم بستگی دارند.
ولی «توحید» مدت زیادی طول کشید تا توسعه پیدا کرد. اول دفعه بصورت سلطنت پرستی ظهور کرد. که یک پادشاه مافوق مردم قرار می گرفت، بنابراین، این عقیده پیدا شد که خدای برتری باید وجود داشته باشد که مافوق سایرین قرار گیرد و نام او شاه خدایان شد. در بین یونانی های باستان، «زئوس» مافوق تمام خدایان بوده است.
چنین عقیده ای در بین بابلی ها و مصریان نیز وجود داشت. بابلی ها خدایی داشتند به نام مردوک که مافوق سایر خدایان بود، و مصریان خدایی داشتند به اسم «را» که حاکم بر سایر خدایان محسوب می شد.قدم بعدی که در راه توحید برداشته شد عقیده پرستش یک خدا از میان چند خدا بود. بنابراین عقیده، خدایان دیگری هم وجود داشتند، ولی فقط یکی مورد پرستش قرار می گرفت.
در حدود قرن 14 قبل از میلاد، در مصر کوشش بعمل آمد که عقیده ی تک خدایی با معرفی خورشید بعنوان یک خدا عملی شود، ولی نهضت مزبور با شکست مواجه شد. در حدود 800 سال قبل از تولد مسیح، مذهب زرتشت در ایران بوجود آمد که به یک خدای بزرگ معتقد بود. ولی موحدین حقیقی، مسلمین، مسیحیان و یهودیان هستند که فقط به خدایی واحد ایمان دارند.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 6
