طوفان فکری روشی است که برای یافتن ایده ها و راه حل ها استفاده میشود. اولین بار الکس آزبورن مدیر تبلیغاتی امریکایی آن را ابداع کرد.
روش او به مرور توسط دیگران بهبود پیدا کرد.
هدف از طوفان فکری مشارکت همه افراد و تفکر غیرمستقیم روی یک مساله است.
در این روش که معمولا به صورت گروهی انجام میشود، افراد شروع به دادن ایده و نظر بدون در نظر گرفتن قضاوت یا بررسی آن، میدهند. هیچ کسی هم حق ندارد از ایده ها ایراد بگیرد یا انتقاد کند.
ایده هایی که داده میشوند و حرف هایی که زده میشوند، راه را برای یافتن ایده بعدی هموار میکنند و جرقه ایده بعدی زده میشود.
به همین خاطر ذهن باز شده و ممکن است ایده شگفت انگیزی به ذهن برسد.
با اینکه این کار بیشتر به صورت گروهی انجام میشود اما تحقیقات نشان داده است که به صورت انفرادی هم قابل انجام است و بازدهی خوبی دارد.
در روش گروهی ، ابتدا مشکل یا هدف گفته میشود و بعد از افراد خواسته میشود تا ایده های خود یا راه حل های خود را بگویند.
سپس هرکسی میتواند روی ایده شخص دیگری ، ایده دیگری بدهد ، آن را تغییر بدهد یا کامل تر کند.
طوفان فکری باعث افزایش انگیزه و افزایش روحیه کار گروهی میشود. همچنین اعضای گروه احساس میکنند هریک نقشی در راه حل نهایی داشته اند.
اصل طلایی آزبورن:
«کمیت ایدهها به کیفیت آنها منجر خواهد شد.» بدین معنا که زمانی که ایدههای بیشتری وجود دارد به زودی شما توان ترکیب و انتخاب بهترین ایده را خواهید داشت لذا اولین ایده بهترین ایده نخواهد بود!
چهار قانون اصلی طوفان فکری:
- زیر سوال بردن، مسخرهکردن، انتقاد و هرگونه نظر منفی در مورد ایدهها ممنوع است!
- هر ایدهای میتواند مطرح شود!
- کمیّت مهم است نه کیفیت!
- برای تغییر و تکمیل و ترکیب ایدهها تلاش کنید!
شاید به نظر برسد که انجام طوفان فکری به صورت انفرادی کار سختی است، اما در روش انفرادی هم مزایایی وجود دارد مانند: عدم ترس از قضاوت یا مخالفت دیگران، عدم مشکل اعتماد به نفس، عدم وجود استرس. همچنین قوانین طوفان فکری در حالت انفرادی هم قابل اجرا هستند.