عرفان در لغت به معنای شناختن است و در اصطلاح به ادراک خاصی گفته میشود که از راه تمرکز بر باطن نفس (نه از راه تجربهٔ حسی و نه از راه تحلیل عقلی) به دست میآید. عرفان، نوعی روش برای حصول و رسیدن به حقیقت است؛ و بر این فرض بنا شدهاست که عقل و حواس پنجگانه، به دلیل خطاهای ادراکی، قابل اتکا نیستند و به تنهایی، قادر به درک حقیقت نیستند.
عرفان اسلامی، که یکی از شاخههای عرفان است، بر اساس تعالیم اسلام شکل گرفتهاست. عرفای اسلامی معتقدند که انسان میتواند با سیر و سلوک و تزکیه نفس، به مقام عرفان برسد و به حقیقت هستی دست یابد.
عرفان در ادبیات فارسی، جایگاه ویژهای دارد. بسیاری از شاعران و نویسندگان فارسی زبان، از عرفان در آثار خود بهره بردهاند. از جمله شاعران عرفانی میتوان به سنایی، عطار، مولوی، سعدی و حافظ اشاره کرد.
عرفان میتواند تأثیرات مثبتی بر زندگی انسان داشته باشد. عرفان میتواند به انسان کمک کند تا به آرامش و صلح درونی دست یابد، به معنای زندگی پی ببرد و به انسان بهتری تبدیل شود.
عرفان، یک آموزهٔ پیچیده و چندوجهی است که میتواند برای افراد مختلف، معنای متفاوتی داشته باشد. با این حال، در مجموع میتوان گفت که عرفان، نوعی تلاش برای رسیدن به حقیقت و معرفت است.