همه ما میدانیم که چطور بخوابیم و میدانیم که خواب یک ضرورت زیستی و روانی است. با این همه محققان در سال 1950 مطالعاتی رسمی، مستند و دقیق درباره فرایند خواب انجام دادند و این مطالعات بیش از 50 سال بعد با اثبات اینکه پیچیدگی بی حد و حصر عالم خواب کاملا واقعی است ادامه یافت.
من نتایج منتشر شده بیشتر این مطالعات را مرور کرده ام، برخی از آنها خیره کننده هستند و صریحا بگویم، برخی به قدری خسته و بد نوشته شده بودند که من به سختی توانستم مطالعه آنها را به پایان برسانم.
بیشتر این پژوهش ها اطلاعات ارزشمندی را در مورد خود خواب، چگونگی و زمان به خواب رفتن ما در اختیار مان قرار میدهند.
اطلاعاتی که میتواند به ما کمک کند تا فواید این ساعات آرامش را یعنی زمانی که ذهن هوشیار ما پس مینشیند و ذهن نیمه هوشیار و روح این اجازه را میابد که نقش اصلی را ایفا کند.
امروزه در علوم متعارف آشکار شده که در خواب دو مرحله اصلی وجود دارد:
مرحله رم REM یا خواب متناقض که مخفف حرکات سریع چشم است. این مرحله آرام ترین مرحله خواب می باشد.
مرحله دوم نان رم Non-Rem یا خواب غیرمتناقض که عمیق ترین مرحله خواب است، یعنی زمانی که حرکات چشم و واکنش دیگر عضلات ما تقریبا از بین میرود.
رویا دیدن در مرحله خواب رم صورت میگیرد، به طوری که اگر در طول این مرحله و یا بلافاصله پس از آن بیدار شویم، به احتمال زیاد رویای خود را به خاطر خواهیم آورد.
مرحله نان رم حدود 75 درصد خواب ما را پوشش میدهد. 25 درصد باقی مانده نیز به خواب رم اختصاص دارد. از این هزاران مغز متفکر و محققان کنجکاو و خستگی ناپذیر به خاطر پیشرفت های بزرگی که در عالم تکنولوژی پزشکی انجام داده اند، بسیار متشکریم.
همچنین میدانیم که امواج مغزی ما به هنگام خواب در چرخه های حدودا نود دقیقه ای نوسان دارد. این نوسانات با دستگاه EEG یا الکتروآنسفالگرام که چرخه های نود دقیقه ای مذکور را به چهار مرحله متمایز تقسیم میکند، اندازه گیری میشود.
مرحله بتا:
مرحله ای که ما در بیداری کاملا آگاه و هوشیار و فعال هستیم.
مرحله آلفا:
در این مرحله بیدار هستیم، در حالی که چشمانمان بسته است و در حالت آرمیدگی به سر میبریم.
مرحله تتا:
در این مرحله بسیار خواب آلوده ایم و در فرایند به خواب رفتن به سر میبریم. این مرحله معمولا مرحله REM است.
مرحله دلتا:
ما عمیقا در خوابیم. این مرحله NON-REM است.
زمانی که ما در این چرخه به مرحله دلتا میرسیم، این سامانه مجددا تکرار میشود و خواب ما به نحو فزاینده ای آرام تر میشود. وقتی بیدار میشویم احساس راحتی و طراوت میکنیم. مطلب بسیار امیدوار کننده این است که اینی چرخه های نود دقیقه ای به خودی خود بدون تداخل باهم یا انقطاع به پیش میروند.
دانشمندان در مطالعه چرخه های خواب به خصوص در مورد خواب REM به قدری دقیق شده اند که کشف کرده اند چشمان ما هنگامی که در خواب چیزها را پشت سر هم می بینیم، به طور افقی حرکت میکنند و هنگامی که چیزها را از بالا به پایین وارسی میکنیم، به طور عمودی حرکت میکنند.
خوشبختانه این فعالیت های بدنی که بازنمود حرکاتی در رویا می باشند، تقریبا تا حد زیادی با توقف حرکت چشمان ما متوقف میشوند.
بخش های مشابهی از مغز که کنترل چرخه های خواب را به عهده دارد، از دیگر فعالیت های حرکتی در ما جلوگیری میکنند. به همین دلیل است که در مرحله رم هنگامی که هنوز خواب هستیم، اما در عین حال به طور مبهم از محیط پیرامون خود آگاهیم، گاهی اوقات خواب هایی میبینیم که در آنها از روی ناچاری میخواهیم بدویم اما پاهایمان از حرکت امتناع میکنند.
منبع: کتاب رویاها – نوشته سیلیویا براون
