در واژگان علمی، آنِمی واژه ی گسترده ای است که بسیاری از حالات گوناگونی را که با اختلالات خونی ارتباط دارند، دربر می گیرد.
این حالات هنگامی رخ می دهد که خون تعداد کافی «گویچه ی قرمز» نداشته باشد؛ یا گویچه های قرمز فاقد «هموگلوبین» به اندازه ی لازم باشند.
«آنمی» یا کم خونی ممکن است از پی یک خونروی بسیار شدید، یا بر اثر کمبود میزان خونسازی بدن، و یا به علت نابودی گویچه ها، پیش آید.
این ضایعات نیز هر کدام به نوبه ی خود ممکن است پدید آورنده ی اختلالات گوناگون دیگری در بدن باشند؛ از این رو، پزشک برای درمان کم خونی باید دقیقا” تشخیص دهد که با چه نوعی از آن روبرو است.
برای مثال، نوعی کم خونی بر اثر جراحت روی می دهد؛ جراحتی که باعث خونروی بسیار زیادی از بیمار گشته است. وقتی چنین اتفاقی روی دهد، مایعات دیگر بدن به درون خون سرازیر می شوند تا حجم لازم آن را تأمین کنند؛ البته در عوض، خون رقیق می شود و «آنمی» را به دنبال می آورد.
نوع دیگر کم خونی بر اثر نابودی گویچه های قرمز خون است. این ضایعه نیز به نوبه ی خود زاده ی علل گوناگونی است؛ مانند تزریق خون نامناسب در جریان یک انتقال خون. سوختگی، حساسیت ها، و یا سرطان نیز از دیگر عوامل نابود کننده ی گویچه های خون هستند.
گاهی بیماری کم خونی ممکن است علت وراثتی داشته باشد.
«کم خونی تغذیه ای» باز نوعی دیگر از کم خونی ها است، و بسیاری از مردم نیز با آن آشنا هستند؛ زیرا متداول ترین و کم خطرترین کم خونی ها همین است، و هنگامی به وجود می آید که انسان نتواند از راه خوراک، آهن کافی برای تشکیل گویچه های قرمز، به بدن خود برساند. آهن برای ما سخت اهمیت دارد؛ زیرا برایمان هموگلوبین می سازد.
بسیاری از خوراک های روزانه فقط آهن دارند. بعلاوه، خیلی از مردم از عهده ی تهیه ی غذاهای بسیار آهن دار برنمی آیند؛ مانند گوشت، تخم مرغ و تره بار پر برگ. از این رو، کمبود آهن برای انسان وضعیتی نیست که بندرت بدان دچار شود.
از دیگر نشانه های عمومی و متداول کم خونی می توان به رنگ پریدگی، ضعف، زود خسته شدن، غش، و دشواری در تنفس اشاره کرد.
اگر بیمار بتواند به حد کافی استراحت کند و برنامه ی غذایی مناسبی داشته باشد، معمولا” خیلی زود به بهبودی دست می یابد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 5
