گل وسیله ای است که نبات می تواند به وسیله آن نباتات جدیدی را مانند خودش تولید کند. گیاه شناس، گل را به عنوان گروهی متشکل از قسمت های مختلف که وظیفه آنها تولید گرده و یا دانه و یا هر دو می باشد از این نقطه نظر مهمترین قسمت های گل همانا مادگی و پرچم گل می باشند.
بیشتر گلها محتوی هر دو هستند. مادگی یا مادگی ها در وسط قرار دارند که اطراف آنها را پرچم ها احاطه کرده اند.
در انتهای برآمده و بزرگ مادگی ذرات خیلی ریزی هستند که تخمک نامیده می شوند. هر تخمک ممکن است که به دانه تبدیل شود. مهمترین قسمت هر تخمک یاخته ذره بینی تخم می باشد که به علت ریزی فوق العاده فقط به وسیله میکروسکوپ می توان مشاهده کرد.
پرچم ها محتوی کیسه گرده هستند که در انتهای میله ای قرار گرفته است. هنگامی که این کیسه های گرده باز می شوند، پرچم ها گرده محتوی خود را که به صورت گرد بسیار نرم و معمولا” به رنگ زرد است، آزاد می کنند.
برای اینکه دانه های جدیدی تولید گردد، گرده های پرچم باید به مادگی های گل منتقل گردند. این انتقال گرده همیشه گرده افشانی خوانده می شود. گرده افشانی به راههای مختلفی صورت می گیرد، بعضی اوقات گرده خود بخود و به آسانی روی مادگی می ریزد لیکن برای انجام عمل گرده افشانی معمولا” به باد یا حشرات نیاز می باشد.
از بین نباتاتی که به وسیله باد گرده افشانی می کنند، می توان از انواع علف نام برد. نه فقط علف، چمن بلکه گندم، ذرت و سایر حبوبات به همین طریق گرده افشانی می کنند. پرچم ها در اثر وزش نسیم به حرکت درمی آیند. گرده با این وزش نسیم تکان خورده و وارد هوا می شود و سپس روی مادگیهای نباتات می نشیند.
نوع دیگر گرده افشانی به وسیله حشرات انجام می شود. معمولا” این طریق گرده افشانی درباره گلهایی اتفاق می افتد که رنگ روشنی دارند یا معطر هستند و در نتیجه حشرات را به خود جلب می کنند.
حشرات برای کشیدن شهد گیاهی که به عسل تبدیل می کنند و یا به منظور گرده ای که به عنوان غذا مصرف می کنند، به روی گلها می نشینند. هنگامی که حشره ای گرده گل را جمع آوری می کند، مقداری از آن گرده به بدن حشره مالیده می شود، سپس وقتی که آن حشره روی گل دیگری می نشیند، بدین ترتیب مقداری از آن گرده بر روی پرچم های این گل اخیر مالیده شده و جذب می گردد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 1
