دیس اینفورمیشن چیست؟

دیس اینفورمیشن Disinformation یا انتشار اطلاعات جعلی عمدی، به منظور فریب مخاطب توسط رسانه ها انجام میشود. یعنی اطلاعاتی عمدا و به صورت آگاهانه، به صورت دستکاری شده و غلط منتشر میشوند.

هدف از دیس اینفورمیشن این است که مردم را فریب بدهند، ذهن آن‌ها را منحرف کنند یا برداشت نادرستی از واقعیت در ذهنشان ایجاد کنند.

این کلمه از واژه نامه روسی می آید و اشاره به یک تاکتیک روسی دارد که در سال ۱۹۲۳ هم‌زمان با تأسیس بنیاد ویژه شایعه‌سازی برای عملیات مخفی توسط معاون رئیس کا گ ب آغاز شد.

این اصطلاح همچنین در آلمان نازی تحت عنوان سرویس خبرپراکنی آلمان استفاده شده‌است.

فرهنگ زبان ایران، واژه دُژاطلاعات را برای آن انتخاب کرده است.

مثال هایی از دیس اینفورمیشن:

نامه ای افشا شده از رهبران سیاسی فلان کشور که گفته اند: خروج بد موقع نیروهای نظامی ما از فلان کشور باعث شد فلان گروه تروریستی شکل بگیرد و ما مقصر ایجاد آن هستیم.

نمونه خبر دیس اینفورمیشن شده: رهبران سیاسی فلان کشور اعلام کردن که فلان گروه تروریستی را خودشان ساخته اند.

نمونه دیگر:

دولت چین اعلام کرد که واکسن باعث مرگ میشود و این آمار مرگ و میر واکسن هاست.

در صورتی که در ورژن واقعی خبر به آمار مرگ و میر یک مدل خاص از واکسن اشاره شده و حتی میزان مرگ و میر آن، در حدی هم نبوده که ممنوع شود.

نمونه دیگر:

مورگان فریمن را در مراسم عزاداری مشاهده میکنید، او به اسلام علاقمند شده است.(یا مسلمان شده است.)

در صورتی که در خبر واقعی باید گفته شود که این صحنه ای از یک مستند است که مورگان فریمن در همه مراسم های مذهبی جهان از هند تا مسیحیت و اسلام شرکت میکند و گزارش تهیه میکند.

در جنگ روسیه و اوکراین، هر دو طرف از جنگ اطلاعاتی استفاده می‌کنند.
تصاویر و ویدیوهایی که از نبردها پخش می‌شود، گاهی دست‌کاری‌شده یا از زمان و مکان دیگری هستند ولی با توضیحات دروغین منتشر می‌شوند تا روحیه مردم یا دشمن را تغییر دهند.

دیس اینفورمیشن در کوتاه مدت اگرچه میتواند عده زیادی از مردم را فریب بدهد اما در بلند مدت تاثیر معکوس دارد و مردم را به شدت حتی به اخبار واقعی بدبین میکند.