رادیو تلسکوپ چیست؟
اولین دوربین ستاره شناسی یا تلسکوپ در سال 1608 میلادی توسط یک نفر دوربین ساز هلندی به نام هانس لیپرشی اختراع گردید. پیش از آن، تا اواخر قرن سیزدهم میلادی هم دانشمندان آزمایش هایی را با عدسی های ذره بینی انجام می دادند، ولی لیپرشی بد اقبال اختراعش به ثبت نرسیده ولی این باعث شد که ستاره شناس مشهور ایتالیایی گالیله که از این فکر تازه اطلاع پیدا کرده بود، اولین دوربین ستاره شناسی خود را در سال 1609 ساخت و تمام اعتبار و حیثیت خود را برای همین اختراع تازه و عجیب خود کسب نمود.
اختراع او ابتدا کامل نبود و در حقیقت دوربین ستاره شناسی نامبرده فقط اشیاء را سی و سه برابر بزرگ تر می کرد و هر دفعه تنها امکان داشت که یک چهارم ماه را مشاهده کرد، با وجود این گالیله کشفیات فوق العاده ای نمود. او اولین کسی بود که دوایر یا حلقه های اطراف زحل را مشاهده کرد و بعلاوه چهار قمر سیاره مشتری و کوههای آتشفشان کره ماه را نیز کشف نمود.
امروزه از اصول دوربین ستاره شناسی گالیله برای دوربین های اپرا استفاده می شود زیرا شعاع دید و میزان بزرگ نمایی چندان مورد توجه نیست.
ولی دوربین های ستاره شناسی از زمان گالیله تاکنون پیشرفت بسیاری کرده و با پدید آمدن الکترونیک، دوربین ستاره شناسی رادیویی اختراع گردیده است. پس از جنگ جهانی دوم رادیو تلسکوپ تکامل پیدا کرد و این دستگاه چون چشم غول پیکری است که امواج رادیویی به فضا و ستارگان می فرستد؛ درست همانطوری که ما امواج نور آنها را مشاهده می کنیم.
آئینه تلسکوپ مانند صفحه منعکس کننده رادیویی عظیمی است که قطری به طول چندین پا داشته و مزیت های زیادی نسبت به تلسکوپهای معمولی دارد زیرا با این تلسکوپ می توان امواج رادیویی را حتی به ستارگان و کهکشان هایی که ابدا” نور خارج نمی سازند یا نور آنها آنقدر ضعیف است که با دوربین ستاره شناسی هم قابل رؤیت نیست، فرستاد.
با رادیو تلسکوپ می توان در ابرها و گاز فضای لایتناهی نفوذ کرده و مناطق وسیعی از فضا را مورد مطالعه قرار داد و از همه مهمتر دانشمندان می توانند در تمام شرایط جوی از این تلسکوپ استفاده کنند زیرا امواج رادیویی برای عبور از ابر اتمسفر کره ی زمین هیچگونه مشکلی ندارد.
بزرگترین رادیو تلسکوپ که هر نقطه را در فضا می تواند مورد بررسی و مطالعه قرار دهد در انگلستان است. قطر صفحه این تلسکوپ 250 پا است و شما می توانید هنگام مسافرت در قطار لندن _ منچستر منظره آن را مشاهده کنید.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 1