چگونه آتش کشف شد؟

از دوره ی جوامع بسیار ابتدایی، بشر پیوسته آتش را می شناخته است.

در برخی از غارهای اروپا، که بشر صدها هزار سال پیش در آن می زیسته تکه هایی از چوب سوخته به دست آمده که در میان سنگهایی بوده که می گویند بشر در میان آنها آتش برمی افروخت و مانند بخاری از آنها استفاده می کرد.

بسیار خوب، اکنون ببینیم بشر چگونه به وجود آتش پی برد؟

البته ما در این باره فقط می توانیم چیزهایی را حدس بزنیم. مثلا بگوییم که بشر در روزگار قدیم، پیش از آنکه بداند چگونه آتش برافروزد، مدتها آتش آماده ای در اختیار داشت و از آن استفاده می کرد.

شاید از این گفته تعجب کنید. ولی مگر ممکن نیست که بر اثر برق هوا بوته یا درختی آتش گرفته باشد. آنگاه این آتش برای مدتی آرام آرام بسوزد و بشر با آن آتش، چیزهای دیگری را روشن کرده و سالهای سال به همین ترتیب آتش را در کنار خود باقی نگاه داشته باشد.

باز ما می توانیم بخوبی حدس بزنیم که چگونه غارنشینان توانستند خود آتش برافروزند. آنان هنگام پای کوبیدن برفراز سنگپاره ها، در فضای تاریک غار، متوجه جرقه هایی شدند که از برخورد برخی سنگها برمی خاست.

با این وصف چه بسا که نسل های پیاپی آمده باشند تا بالاخره روزی کسی به این فکر افتاد که دو سنگ را از زمین بردارد و به منظور ایجاد جرقه آنها را بر هم بکوبد.

توجه به زندگی انسانهای عقب افتاده ی امروزی نیز راهی است که از آن ما می توانیم حدس بزنیم که بشر نخستین چگونه به وجود آتش پی برده.

چه برخی از انسان های امروزی در مرحله ای زندگی می کنند که پدران گذشته ی ما، هزاران سال پیش، همانگونه زندگی داشتند.

حال بیاییم شیوه ی زندگی این انسان ها را مشاهده کنیم.

در آلاسکا برخی از سرخپوستان گوگرد را بر روی دو سنگ می مالند. سپس آن دو را بر هم می کوبند، همینکه گوگرد آتش گرفت فوری آن را میان بوته ای خشک یا در میان چیز دیگری که آتش می گیرد، می اندازند.

در چین و هندوستان، در میان برخی از قبایل عقب افتاده، می بینیم که برای افروختن آتش تکه ای از سفالینه را محکم بر روی چوب خیزران می کشند. بدنه ی این چوب بسیار سخت است و گویا حالت چخماقی هم دارد.

اسکیموها تکه ای از «کوارتز» را به پیریت آهن می کشند. این کار در میان اسکیموها بسیار متداول است.

سرخپوستان شمال آمریکا نیز با محکم ساییدن دو چوب بهم، آتش برای خود تولید می کنند.

اما مردم یونان و روم باستان شیوه ی دیگری داشتند. آنان از ذره بینی به نام شیشه ی آتش زا استفاده می کردند.

آن را در برابر خورشید قرار می دادند تا نور خورشید در یک نقطه متمرکز شود. سپس به آسانی یک قطعه چوب خشک را بدین وسیله آتش می زدند.

یکی از مطالب جالب این است که در گذشته سعی بر این بود که پیوسته آتشی را بطور دائم روشن نگاه بدارند. مانند شیوه ی قبایل مایا و آزتک در مکزیک.

همچنین یونانیان، مصریان و رومیان هر کدام آتش هایی را در معابد خود پیوسته افروخته نگاه می داشتند.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 2