هنر نوشتن یکی از مهمترین عوامل پیشرفت تمدن بشمار می رود. نوشتن انسان را قادر می سازد که افکار و اندیشه ها و اعمال خود را یادداشت کند. اما قبل از اختراع قلم به شکل فعلی آن، تعداد زیادی ابزار نوشتن وجود داشته است.
مثلا” انسان اولیه سنگ چخماق نوک تیز را برای ترسیم تصاویر روی دیوارهای غارها به کار می برد. وی گاهی نیز انگشت خود را در شیره گیاهان یا خون حیوانات فرو می برد و آن را به جای قلم بکار می برد. بعدها، از کلوخ و گچ استفاده کرد. چینی ها حروف را با قلمی از پشم نرم شتر نقاشی می کردند.
ممکن است قلم های اولیه توسط مصریان درست شده باشد. آنان یک قطعه مس را که شبیه به سر قلمهای فولادی امروزی است ته یک ساقه توخالی می بستند. اولین نوشته خطی را یونانی ها در حدود چهارهزار سال پیش بوجود آوردند و برای این کار قلمی را که از فلز یا استخوان یا عاج ساخته شده بود بکار بردند، و با آن لوحه هایی که با موم اندود شده بود می نوشتند. بعدها قلمی از ساقه مجوف نباتات ساخته شد که نوک آن فاق داشت و آنرا در نوعی جوهر فرو می بردند و برای نوشتن روی پاپیروس به کار می بردند.
هنگامی که در قرون وسطی کاغذ به بازار آمد، پر، دم، یا بال غاز، کلاغ، یا قو را به جای قلم مصرف می کردند و بطوری که اشاره شد نوک آن را نیز با یک شکاف یا فاق می ساختند تا مرکب از لای آن به روی کاغذ جاری شود. با آنکه قلم پر، دوام زیادی ندارد معهذا تا مدت هزاران سال آلت نوشتن انسان بشمار می رفت. قلم های فولادی را در انگلستان در اوایل 1780 ساختند، ولی تا 40 سال بعد متداول نشد.
اولین خودنویس را در امریکا در سال 1880 ساختند. قلم خودنویس را معمولا” از طلای 4 عیار می سازند و نوک آن از دو فلز صاف و سخت ساخته می شود که با آنها قلم براحتی و بدون خراش می نویسد. در داخل خود، محفظه ای دارد که جوهر را نگاه می دارد و معمولا” از پلاستیک یا لاستیک سخت ساخته می شود.
قلم های نوک مدور اختراع قرن بیستم می باشند. نوک آن گوی ظریفی دارد که از کرم فولاد به قطر یک ، بیست و پنجم اینچ ساخته شده است. این گوی در محفظه کوچکی قرار گرفته و چون روی کاغذ کشیده می شود خودبخود می تواند بگردد. این سر قلم جوهر خود را از مخزن داخل قلم اخذ می کند.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 6
