درباره ی عطسه، افسانه ها و اوهام بسیاری وجود دارد. مردم قدیم سالهای سال آنرا چیزی برتر از یک عمل فیزیکی و بدنی می پنداشتند.
در حالی که عطسه چیزی جز بیرون راندن هوا از بینی و دهان نمی باشد. عطسه نوعی عکس العمل بدن است و بدون اراده و کنترل خود ما صورت می گیرد.
عطسه بر اثر تحریک اعصابی که در پرده ی مخاطی بینی قرار دارد، پدید می آید. گاهی نیز از تحریک عصب بینایی که ناگهان در برابر نور شدیدی قرار گیرد، به ما عطسه دست می دهد.
حال ببینیم چگونه پرده ی مخاطی بینی تحریک می گردد؟
گاهی بر اثر سرماخوردگی، در پرده ی مخاطی، تورم ایجاد می شود. گاهی ذرات خارجی با آن برخورد پیدا می کند. گاهی هم وجود نوعی حساسیت باعث تحریک این پرده می شود. در تمام این موارد، عطسه نوعی عکس العمل و تلاش برای دفع مواد ناسازگار از بدن می باشد.
با عطسه کردن جریان سریعی از باد در بینی ایجاد می شود که بوسیله ی آن مواد تحریک کننده از داخل بدن به بیرون رانده می شوند.
در قدیم نیز مردم می خواستند بفهمند که عطسه چیست. آنها همیشه عطسه را به فال نیک می گرفتند. اما یونانیان، مصریان و مردم رم گاهی آن را نوعی آگاهی از خطر تلقی می کردند. آنان می گفتند: عطسه ما را از آینده مان مطلع می سازد. حال اگر آن به طرف راست باشد نشان خوشبختی است و اگر به سمت چپ باشد، نشان بدبختی است.
همچنین رومیان می گفتند: با عطسه ارواح پلید را از خود دفع می کنیم. بنابراین، هر کس که عطسه می کرد به او می گفتند:«کامیاب باشی!»
مردم بسیار قدیم، عطسه را نشانه ی فرا رسیدن مرگ می پنداشتند. از این رو هر کس که عطسه می کرد، به او می گفتند:«خدا یاریت کند!» چه او را در خطری بزرگ می دیدند.
افسانه ای وجود دارد که پیش از روزگار یعقوب، شخصی بر اثر عطسه درگذشت. سپس یعقوب نزد خدا شفاعت کرد که دیگر انسان عطسه ی کشنده ای نبیند، به شرط آنکه پس از هر عطسه دعای خیر کند.
در قرن ششم، بیماری وبا ایتالیا را فرا گرفت. پاپ گرگوریوس کبیر دستور داد که مردم به هنگام عطسه دعا بخوانند. از آن زمان به بعد این دعا مرسوم شد که هرگاه کسی عطسه می کرد به او می گفتند:«خداوند ترا برکت دهد».
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 3
