از کدام نقطه کره زمین ساعت شروع می‌شود؟

اکنون که ما می توانیم با هواپیمای جت، مسافت های زیادی را اینگونه سریع بپیماییم، اختلاف ساعت، در نقاط مختلف جهان، بیشتر محسوس گشته است.

مثلا ما می توانیم «نیویورک» را در ساعتی معین ترک کنیم و اندکی بعد در«لوس آنجلس» پیاده شویم. همینکه به آنجا می رسیم خواهیم دید که اختلاف ساعت میان این دو شهر چقدر محسوس است.

امریکا دارای چند منطقه ی زمانی است. این تقسیم بندی به سال 1833 صورت گرفت و طبق آن، ایالات متحده ی امریکا به چهار منطقه یا چهار کمربند زمانی تقسیم گردید.

این مناطق عبارتند از:

• منطقه شرقی
• منطقه مرکزی
• منطقه کوهستانی
• منطقه اقیانوس آرام

البته این تقسیم بندی از روی نصف النهار انجام گرفته است. نصف النهارها چندین خط فرضی هستند که بر سطح کره ی زمین از قطب شمال به قطب جنوب، کشیده شده اند.

کمربند زمانی چیست؟

نخست دایره ای گرداگرد زمین ترسیم می کنیم که 360 درجه دارد.

هر 15 درجه از این دایره یک کمربند زمانی خوانده می شود. پس ما 24 کمربند زمانی داریم.

توضیح آنکه در هر 15 درجه یک نصف النهار ترسیم می کنیم و هر آن قسمت از زمین که میان دو خط نصف النهار قرار گرفته، یک کمربند زمانی یا یک منطقه ی زمانی نامیده می شود.

هر منطقه ی زمانی با منطقه ی پهلویی خود یک ساعت اختلاف دارد.

اما نقاطی که در داخل یک کمربند زمانی واقعند، همه از لحاظ ساعت با هم یکی هستند.

بنابراین، اگر به قسمت مشرق در روی زمین حرکت کنیم، از هر کمربند زمانی که بگذریم، زمان یک ساعت به جلو می رود. مثلا اگر در کمربند نخستین که مبدأ حرکت ماست ساعت 10 باشد، همان لحظه در کمربند بعدی ساعت 11 است.

برعکس، اگر به سوی مغرب حرکت کنیم، از هر کمربندی که بگذریم، زمان یک ساعت به عقب می رود.

اگر به نقشه ی کره ی زمین نگاه کنید، می بینید که همه ی نصف النهارها را برخلاف معمول با خطوط راست، ترسیم نکرده اند. علت آنست که برخی از کشورها می خواهند که ساعت در همه جای سرزمینشان یکسان باشد. از اینرو، نقاطی که باید در کمربند زمانی مجاور واقع شود، چون نزدیک به منطقه ی زمانی دیگر است، همه را با هم داخل یک منطقه به شمار می آورند تا برای همه ساعت واحدی را در نظر گرفته باشند.

پس به همین دلیل است که در نقشه می بینید برخی از خطوط نصف النهار کج و معوج کشیده شده اند.

از باب مثال، جورجیا، بیشتر سرزمین فلوریدا و قسمت پایین شبه جزیره ی میشیگان می بایست به لحاظ کمربند زمانی در منطقه ی مرکزی امریکا واقع شده باشند، در حالی که همه را جزء منطقه ی شرقی به شمار آورده اند.

بسیار خوب، پس از آنکه مناطق زمانی را در روی کره ی زمین تعیین کردیم و دانستیم که هر منطقه با منطقه ی پهلویی خود یک ساعت اختلاف دارد، ببینیم از کدام نقطه ی دنیا این اندازه گیری را شروع کرده اند. یعنی مبدأ ساعت کجاست؟

مبدأ ساعت از منطقه ی گرینویچ در انگلستان است که بر روی نصف النهار صفر قرار گرفته است. بنابراین، اگر از این نقطه به سوی مشرق بروید باید در هر 15 درجه یک ساعت بیفزائید، ولی اگر به سمت مغرب بروید باید در هر 15 درجه یک ساعت کم کنید.

مثال: هرگاه در «گرینویچ» ساعت 12 ظهر باشد، در کالیفرنیا ساعت 4 صبح است. زیرا از گرینویچ تا کالیفرنیا باید 9 منطقه ی زمانی را، که هریک 15 درجه است، به سمت مغرب بپیماییم.

ولی اگر در «گرینویچ» ساعت 12 ظهر باشد، در مصر 2 بعد از ظهر است.زیرا اگر بخواهیم از گرینویچ، به مصر برویم باید به سمت مشرق فقط از دو منطقه ی زمانی بگذریم.

خط بین المللی تاریخ چیست؟

در آن طرف کره ی زمین، درست در نقطه ی مقابل گرینویچ، خط مفروض دیگری ترسیم شده که نامش خط بین المللی تاریخ است.

اگر شما از این خط بگذرید و رو بسوی مغرب داشته باشید، یک روز کامل را از دست می دهید. ولی اگر رو به مشرق از آن عبور کنید یک روز کامل را به دست آورده اید.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 2