اگر بپرسیم حیوانات می توانند با یکدیگر ارتباط داشته باشند و منظور آن نباشد که پیغام های معینی را با علامت صدا به یکدیگر منتقل نمایند، این پرسش مثبت است، ولی اگر منظور این باشد که می توانند با هم گفتگو کنند، جواب آن منفی است.
حتی در میان انسانها، تمام ارتباط ها با حرف نیست. ما برای بیان خشم راههایی داریم، بالا انداختن شانه علامت بی تفاوتیست، تکان دادن و حرکت سر، حرکات مختلف دست و غیره همه نوعی وسیله ی ارتباط می باشند. بسیاری از حیوانات برای همین کار سر و صدا راه می اندازند. وقتی یک مرغ مادر صدای بلندی درمی آورد یا خود را روی زمین می کشد، تمام جوجه هایش می فهمند که این علامت خطر می باشد. وقتی اسبی شیهه می کشد و پا به زمین می زند، اسبان دیگر منظور او را می فهمند. تعدادی از حیوانات علامات سایر حیوانات را نیز کمی می فهمند. وقتی پرنده ای منحصرا” به بالای شاخه ای پرواز می کند که اطراف را ببیند، پرندگان دیگر حرکت نمی کنند. ولی اگر پرنده ای به طریق مخصوصی پرواز کند، آنها از راه پرواز کردن او مطلب را درمی یابند و ممکن است دنبال او بروند.
سگها به طرق مختلفی با هم ارتباط برقرار می سازند آنها نه فقط پارس می کنند، بلکه زوزه کشیده، خرخر کرده و می غرند. آنها پنجه ها را بلند کرده، یا دندان خود را نشان می دهند و سگهای دیگر ممکنست که تمام این صداها و علائم را درک نمایند.
حیوانات با یکدیگر نه فقط با حرکت و صدا ارتباط برقرار می سازند، بلکه شامه ی آنها در این کار دخالت دارد. اغلب حیواناتی که در علفزارها زندگی می کنند برای دست یابی به یکدیگر متکی به بو کشیدن هستند، البته می دانیم که سگها چگونه یکدیگر را با بوییدن تشخیص می دهند. بوزینه را در بین حیوانات باهوشترین آنها می دانند، با وجود این هیچ زبانی که بهتر از زبان سایر حیوانات باشد ندارد. آنها صداهای زیادی کرده و با صورت تقلیدهایی درمی آورند تا احساس خشم، گرسنگی یا خوشحالی خود را بیان نمایند، ولی چیزی مثل صحبت انسانها ندارند.
به هر حال، برخلاف انسان که باید حرف زدن را یاد بگیرد، بوزینه ها و سایر حیوانات زبان خود را از روی غریزه می فهمند. آنها حتی اگر حیواناتی را مثل خود قبلا” ندیده باشند، درست همان صدا را از خود درمی آورند.
پرندگان، آواز خواندن را کم کم یاد می گیرند و به همین دلیل است که یک گنجشک اگر بین قناری ها قرار گیرد، سعی می کند که مثل آنها بخواند، ولی این گنجشک زبانی عوضی را یاد گرفته است.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 8