باد از چه چیزی درست می شود؟
گاهی که بیرون از منزل هستیم، چیزی ناگهانی و مرموز رخ می دهد. باد شروع به وزیدن می کند، ما آن را نمی توانیم ببینیم، ولی آن را حس می کنیم و نمی دانیم که چه عاملی موجب تولید آن شده است.
بطور ساده باد عبارت از حرکت هوا در بالای سطح زمین می باشد. چه چیزی باعث می شود که هوا حرکت کند؟ همه بادها بوسیله یک چیز پدید می آیند: تغییر درجه ی حرارت. هر وقت که هوا می شود گسترش پیدا می کند.
گرما هوا را سبکتر و سبکتر ساخته و موجب می شود که بالا برود. چون هوای گرم بالا می رود، هوای خنک تر جای آن را می گیرد، و این حالت و جابجا شدن هوا همان باد است!
باد دو نوع است: یک دسته از بادها که مربوط به شبکه بادهای سرتاسری جهان است و دسته ای دیگر که بادهای محلی می باشد. مهمترین شبکه باد در جهان در منطقه استوایی که حرارت خورشید در نهایت درجه می باشد، شروع می شود.
در این منطقه هوای گرم تا ارتفاع زیادی بالا رفته و به سرعت به طرف قطب شمال و جنوب حرکت می کند. وقتی که در حدود یک سوم فاصله تا قطب را پیمود، سرد شده و بطرف زمین پایین می آید. مقداری از این هوای سرد به منطقه استوایی برگشته مجددا” گرم می شود و مقداری به حرکت خود به طرف قطب ها ادامه می دهد.
این نوع بادها که در سرتاسر سال در یک جهت می وزند، بادهای دائمی خوانده می شوند. ولی خود این بادهای دائمی هم غالبا” با بادهای محلی یا منطقه ای که از جهت مخالف می وزند برخورد می کنند.
بادهای منطقه ای یا محلی ممکن است که در اثر آمدن توده ای از هوای سرد با فشار زیاد یا توده ای از هوای گرمتر با فشار کم ایجاد شوند. معمولا” بادهای منطقه ای دوام زیادی نمی آورند و پس از چند ساعت یا حداکثر چند روزی متوقف می گردند.
سایر بادهای منطقه ای در اثر گرمای روزانه و سردی زمین پدید می آیند و بادهای ملایم خشکی و دریا خود نمونه ای از این باد است. در مدت روز، هوای خنک اقیانوس به صورت نسیم به طرف خشکی می وزد ولی در مدت شب چون اقیانوس گرمتر از خشکی است، بنابراین هوای خنک تر از خشکی به طرف دریا وزیدن می گیرد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 1