آیا از میان شما کسی هست که از تماشای نور کرم شب تاب حیرت زده نشده باشد؟
بچه ها دوست دارند این کرمها را گرفته داخل یک بطری قرارشان بدهند. گاهی هم آن را در دست می گیرند زیرا که اندام درخشنده اش برای آنان بسیار جالب و سرگرم کننده است.
نه تنها مردم که دانشمندان نیز در برابر تابش کرم شب تاب همچنان شگفت زده اند. آنان بسیار کوشیده اند که راز این نور افشانی را دریابند، ولی هنوز در این باره نکات مجهول بسیار است.
نور کرم شب تاب کاملا” شبیه نورهای دیگر است ولی حرارت اصلا” ندارد. چنین نوری را به زبان علمی لومینِسانس یعنی نور افشانی سرد می خوانند.
این نور در کرم شب تاب بر اثر ماده ای پدید می آید که به نام لوسیفِرین در اندامش نهفته. این ماده پس از ترکیب با اکسیژن، تولید نور سرد می کند.
در ضمن بدانید که لوسیفرین آن هنر را ندارد که به تنهایی بتواند با اکسیژن ترکیب بشود. بلکه ماده ی دیگری به نام لوسیفراز باید به کمکش بشتابد.
پس لوسیفراز در بدن کرم شب تاب به عنوان کاتالیزورگر نقش بازی می کند، یعنی کارش این است که لوسیفرین را می گذارد تا با اکسیژن ترکیب بشود. ترکیب با اکسیژن یعنی سوختن و سپس نوری از لوسیفرین برخاستن.
دانشمندان می توانند عینا” همین نور سرد را در آزمایشگاههای خود پدید آورند. ولی برای این کار ناچارند موادی از اندام کرم شب تاب به عاریه بردارند. زیرا خودشان قادر نیستند که بطور مصنوعی آنها را بسازند.
اکنون ببینیم اندام کرم شب تاب به چه منظوری نور می افشاند؟
برای این پدیده چند دلیل گفته اند: یکی آنکه کرم شب تاب به کمک این نور جفت خود را پیدا می کند. دیگر آنکه می گویند، شاید حیواناتی که شب به شکار می روند از نور بدن این حشره بترسند و به آن نزدیک نشوند.
ولی اگر راستش را بخواهید این دلایل هیچکدام دانشمندان را قانع نساخته است. آنان معتقدند که باید علت مهمتری برای این تابش خاص وجود داشته باشد که ما البته هنوز به آن پی نبرده ایم.
برخی گمان می کنند که شاید این نور پدیده ی اعمال شیمیایی دیگری است که در بدن کرم شب تاب جریان دارد. به هر حال، چیزی که قطعی است وجود یک تابش خیره کننده در اندام این حشره است. فعلا” ما از تماشای آن بسی لذت می بریم و برای فرزندانمان هم می تواند بسی سرگرم کننده باشد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 3
