اولین راه آهن ایران، در سال 1267 هجری شمسی، بین تهران و حضرت عبدالعظیم ساخته شده، این خط، هشت کیلومتر طول داشت.
مردم آن را ماشین دودی نامیدند. ساختن راه آهن سراسری ایران، در سال 1306 شمسی آغاز شد و 11 سال طول کشید.
راه آهن سراسری ایران، بندر ترکمن در کنار دریای خزر را به بندر امام خمینی در کناره ی خلیج فارس پیوند می دهد.
تونل گدوک در شمال ایران سه کیلومتر طول دارد و درازترین تونل راه آهن سراسری ایران است.
پل قطور در شمال غربی پل ورسک در شمال و پل فلزی کارون در جنوب ایران، بزرگترین و مهمترین پل های آن هستند.
راه آهن چگونه است؟
راه آهن را جاده ی همیشگی نام داده اند.
ریل های فولادی راه آهن بر روی تکه های بزرگ و دراز چوبی قرار دارند.
نام این الوارهای چوب تراورس یا سلیپر است. تراورس ممکن است از فولاد یا بتن هم ساخته شود. چرخ های قطار، شیارهایی دارند که به خوبی روی ریل جا می افتند.
تراورس را عمود بر ریل ها قرار می دهند. زیرا تراورس ها لایه ای از شن یا چیزهایی مانند آن وجود دارد.
نام این لایه بالاست است بالاست باید طوری باشد که آب در آن فرو برود، تا در هنگام سیل و باران، ریل های راه آهن زیر آب نمانند.
تکه های ریل را به دنبال هم جوش می دهند، یا بوسیله ی یک تکه فولاد به هم پیچ می کنند. این تکه فولاد بست ریل نام دارد.
بین دو تکه از ریل کمی فاصله می گذارند تا در هوای گرم، که ریل ها منبسط می شوند و کمی درازتر می گردند، به هم فشار نیاورند.
در سر پیچ ها، طرف بیرون خط آهن را کمی بالا می آورند، تا قطار را به هنگام پیچیدن، از خط خارج نشود.
هر جا که دو خط آهن یکدیگر را قطع می کنند، یک دسته سوزن وجود دارد تا قطار بتواند از یک خط به روی خط دیگر برود.
در بیرون هر ایستگاه راه آهن بزرگ، سوزن های بی شماری وجود دارد.
عوض کردن سوزن برای آنکه قطار روی خط دلخواه بیافتد، ممکن است بوسیله ی برق و یا با دست انجام شود.
کسی را که سوزن ها را جابجا می کند سوزنبان می گویند.
منبع: دانستنی های نوجوانان جلد 7