ما در آزمایش های ساده ای که شرح دادیم، از روش علمی کمک گرفتیم. به وسیله این آزمایش ها شما در عمل با بعضی از فعل و انفعالات شیمیایی آشنا شدید. شیمی دان ها هم با انجام آزمایش های عملی گوناگون توانستند مواد شیمیایی را کشف کنند. بدون مشاهده و تجربه شناخت این مواد ممکن نبود.
دانشمندان به کمک آزمایش های زیاد در کنار شناختن مواد، تفاوت میان آنها را هم پیدا کردند. یک نمونه از این آزمایش ها، آزمایش به کمک حرارت دادن است. برای انجام این آزمایش مواد گوناگون را حرارت می دهند. هر ماده در برابر حرارت زیاد، نوری با رنگ خاص پیدا می کند. نور هر ماده با نور مواد دیگر تفاوت دارد.
به این ترتیب مواد گوناگون را از هم تشخیص می دهند. شما هم می توانید، مس، نمک و ذغال را حرارت دهید و نور هر یک را به شکل تجربی ببینید. روش حرارت دادن، روشی بسیار ساده است.
امروزه شیمی دانها، روشهای آزمایش پیچیده تری دارند. یکی از این روشها، آزمایش طیف نور است. در این آزمایش به کمک یک منشور نوری را که از هر ماده می تابد به طیف نور تبدیل می کنند در این طیف نور هر ماده ای دارای دسته خطوطی است که مخصوص همان ماده است. پس از شناختن دسته خطوط هر ماده در طیف نور می توان مواد گوناگون را از هم تشخیص داد. به کمک این آزمایش، مواد موجود در خورشید و ستارگان را هم تعیین می کنند.
برای نمونه، خطوط سیاهی که در طیف نور خورشید وجود دارند، نشان می دهند که در جو خورشید سدیم وجود دارد. امروزه دانشمندان ستاره شناس به کمک دانشمندان شیمی، می توانند مواد موجود در ستارگان را پیدا کنند، در حالی که بعضی از این ستارگان میلیونها کیلومتر از ما فاصله دارند. آنها حتی می توانند میزان این مواد را هم اندازه گیری کنند.
با شرح این مطالب، متوجه شده اید که به کمک روش علمی که بر پایه تجربه و استدلال استوار است، چگونه علم در روزگار ما پیشرفت کرده است. در کنار آن، امروز علوم مختلف به یکدیگر کمک می کنند. چنانکه دیدیم چگونه شیمی به ستاره شناسی کمک می کند. این نمونه کوچکی از همکاری رشته های علوم با یکدیگر است. در دنیای ما هیچ رشته ای از دانش بشری نمی تواند جدا از سایر علوم به کار خود ادامه دهد. علم شیمی هم از این قاعده به دور نیست.
منبع: دانستنی های نوجوانان – جلد 13
