صفر را چه کسی اختراع کرد؟

شاید اصلا” فکر نکردید که چه کسی صفر را اختراع کرده است! فکر اختراع صفر در حقیقت یکی از بزرگترین اختراعات انسانی بوده است که نفوذ فوق العاده ای در تاریخ بشریت داشته است، زیرا همین عدد صفر در ترقی و پیشرفت ریاضیات عالیه بسیار مؤثر بوده است. تا قرن شانزدهم، سیستم اعداد که در اروپا به کار می رفت سیستم رومی بود، که در حدود دو هزار سال قبل اختراع شده بود.

سیستم رومی ساده نبود. سیستم رومی بر اساس 10 ساخته شده است. همچنین علامت «x » به معنی ده می باشد. حرف « c » به معنی صد می باشد. حرف « m » نماینده یک هزار است. علامت یک « i » و برای پنج « v » و برای پنجاه « l » و نماینده پانصد « d » می باشد. چهار را با iv نشان می دهند. برای نشان دادن 648 /1 اینطور می نویسند: mdclxlviii

در سیستم رومی، برای خواندن اعداد، گاهی اوقات می شمرند، گاهی اوقات تفریق و بعضی اوقات جمع می نمایند. مدتها قبل از تولد مسیح، هندی ها در هندوستان سیستم عددی خیلی بهتری را ساخته بودند. این سیستم در حدود سال 900 بوسیله ی تجار عرب به اروپا آورده شد و به نام سیستم هندو عربی شناخته شد. در سیستم هندو عربی، تمام اعداد تا 9 نوشته می شوند _ 9 ، 8 ، 7 ، 6 ، 5 ، 4 ، 3 ، 2 ، 1 و همچنین صفر « o ». در یک شماره که به این سیستم نوشته می شود هر عددی دارای ارزشی است که بر حسب جای وقوع آن تعیین می شود.

می دانیم که عدد ده، به معنی یک تا ده می باشد چونکه یک در محل ده نوشته می شود و صفر نشان می دهد که هیچ واحدی وجود ندارد که در آن محل نوشته شود. عدد 40 به معنی چهار تا ده تایی است یا 40 واحد. صفر نشان می دهد که چهار در محل ده نوشته می شود. رومی ها در سیستم خود صفر نداشتند.

برای نوشتن 205 ، آنها چنین می نوشتند، ccv آنها سیستم به کار بردن «چیزی به جای اعداد» را نداشتند. در سیستم هندو عربی عدد 205 را با گذاشتن 2 در جای صد برای نشان دادن 200 به کار می برند صفر را در محل ده، که بگوییم هیچ در محل آن ده وجود ندارد و پنج را در محل یک نشان می دهیم که بگوییم در اینجا واحد وجود دارد. با وجود اختراع صفر، باز هم احتیاج است که ارزش هر عدد را در وقت نوشتن عدد معین کنیم. اختراع صفر این امکان را بوجود آورد که حرفها و علاماتی که ارزش محل عدد را نشان می دهد ازبین برود و همچنین ارقام را با اعداد برای نشان دادن ارزش آنها بکار برند.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 6

پاسخی بدهید