غده ی هیپوفیز از شمار غدد تراونده ی بدن است.
دستگاه غدد شامل چندین غده است که در نقاط پراکنده ی بدن جای گرفته اند و کارشان تولید و تراوش مواد شیمیایی فعالی به نام هورمون هاست.
تراوش های غدد یکراست به درون خون می ریزد تا در سراسر بدن پخش شود. بطور کلی «تنظیم» بسیاری از چیزها در بدن ما، به دست غدد سپرده شده است.
هیپوفیز غده ی بسیار مهمی است که بسیاری از فعالیت های بدن ما را هدایت و مهار می کند. اگر راستش را بخواهید این غده مهمترین عضو بدن در تنظیم رشد انسان، فراهم آوردن شیر و نیز تنظیم غدد دیگر به شمار می رود.
یکی از ویژگی های حیرت آور این غده ی حیاتی، کوچکی حجم آن است. هیپوفیز فقط به اندازه و وزن یک دانه ی نخود است! جای این غده در سطح زیرین مغز است و در یک حفره ی استخوانی نگهداری می شود.
گرچه هیپوفیز غده ای چنین کوچک است، ولی باز خود به دو قسمت متمایز تقسیم می شود:
1 . لُب پیشین
2 . لُب پسین (لُب، قسمتی مدور و برجسته)
در لب پسین که کوچکتر از قسمت دیگر هیپوفیز است، بیش از 50 هزار الیاف عصبی، گرد آمده است. این الیاف عامل ارتباط آن بخش از هیپوفیز با دیگر قسمت های بدن هستند!
هیپوفیز، رشد کودک را تنظیم می کند؛ ولی البته از راه تأثیر نهادن بر غده ی دیگری به نام تیروئید.
همچنین هیپوفیز رشد جنسی را نیز در انسان منظم می کند. تنظیم سوخت و ساز بدن، یعنی تبدیل غذا به انواع مختلف انرژی، برعهده ی همین غده نهاده شده است. افزون بر همه ی اینها، هیپوفیز با تعدادی از عضلات و همچنین با کلیه ها و دیگر اعضای بدن نیز سرو کار دارد.
گاهی ورمی بر روی این غده ظاهر می شود. در آن صورت فعالیتش بیش از حد لازم و یا کمتر می شود. اینکه می بینید برخی از افراد چنان زیاد رشد کرده اند که به صورت غولی درآمده اند، و یا از کوتوله های باز مانده از رشد به شمار می آیند، دلیلش همین ضایعه _ ای است که بر هیپوفیزشان وارد آمده است.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 5
