بسیاری از مردم تصور می کنند که ماده ی نسوز اختراع جدیدی می باشد، ولی در حقیقت آن را از هزاران سال پیش می شناختند و به کار می برده اند. از جمله در معابد قدیمی، از این ماده برای مشعل ها و محافظت محراب ها از خطر آتش سوزی استفاده می نمودند. رومی ها در دو هزار سال قبل، از آن به عنوان ورقه های پوششی اجسادی که می سوزاندند و می خواستند خاکستر آنها را حفظ نمایند استفاده می کرده اند. حتی افسانه ای وجود دارد که شارلمانی دارای یک رومیزی نسوز بوده است و برای تمیز کردن آن رومیزی را در آتش می انداخته اند که لکه های آن سوخته و از بین برود.
ماده ی نسوز یا ازبستوس کلمه ایست یونانی که به معنی غیر قابل سوختن است. امروزه این کلمه را برای گروهی از الیاف معدنی به کار می بریم که خاصیت مقاومت در برابر آتش را دارند. مواد معدنی که نسوز هستند در ترکیبات خود اختلاف خیلی زیادی دارند و هر کدام از آنها دارای قابلیت انعطاف و استفاده های مختلفی می باشند. از نقطه نظر شیمیایی، ماده ی نسوز شامل سیلیکات آهک و منگنز و گاهی اوقات آهن می باشد.
نظر به اینکه ماده ی نسوز از الیاف تشکیل شده است، به این جهت شباهت به پنبه و پشم دارد، با این امتیاز که در مقابل حرارت و آتش مقاومت می نماید. همین خاصیت از جهت استفاده های صنعتی بسیار پر ارزش است. مضافا” به اینکه هنوز علم نتوانسته است جانشینی برای آن پیدا کند. هیچ ماده معدنی دیگری را نمی توان در نخها تابید، یا بصورت پارچه بافت، یا اینکه آن را بصورت ورقه درآورد. کارگرانی که در تأسیساتی کار می کنند که همیشه با خطر آتش سوزی روبرو هستند، اغلب لباسهای ضدآتش یا نسوز می پوشند و کلاه خود، دستکش، چکمه نسوز هم همراه آن می باشد.
ماده نسوز می تواند در حرارت دو هزار درجه تا سه هزار درجه فارنهایت ایستادگی کند و انواعی از آن وجود دارد که حتی می تواند در درجات حرارت زیادی تا 5000 درجه فارنهایت هم مقاومت کند!
کشور آمریکا تقریبا” نصف مصنوعات نسوز دنیا را می سازد، ولی کمتر از پنج درصد مواد خام آن در خود این کشور یافت می شود. ناحیه کبک در کانادا، در حدود 75 درصد محصولات نسوز دنیا را تهیه می کند.
ماده ی نسوز در رگه سنگهای بخصوصی یافت می شود و گاهی اوقات لازمست که پنجاه تن از این سنگها را در دست داشت تا بتوان یک تن ماده نسوز تهیه کرد!
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 7