با پیدایش هر گونه روابط اجتماعی مفهوم عدالت یا قانون نیز بوجود می آید. بعنوان مثال، رابینسون کروزو در وقت تنهایی، احتیاجی به قوانین نداشت. هیچکس نبود که وی به حقوق او تجاوز کند. ولی همینکه مستخدم او به اسم فرایدی ظاهر می شود، این امکان پیش می آید که میان حقوق او و مستخدمش برخوردی ایجاد گردد.
در این موقع قانون لازم شد. منظور از قانون اینست که روابط اجتماعی افراد با یکدیگر و افراد و اجتماع را تنظیم و روشن سازد. قانون سعی می کند به اندازه ای به اشخاص آزادی عمل دهد که مناسب با آزادی دیگران باشد.
قوانین معمولا” از عادات و رسوم مردم بوجود می آید. اولین مجموعه قوانین که تاکنون شناخته شده در حدود 1700 سال قبل از میلاد تنظیم شده و واضع آن هامورابی پادشاه بابل بوده است. هامورابی مجموعه قوانینی وضع کرد که در آن حقوق شخصی و ملکی، قراردادها و غیره تشریح شده است.
عادات و رسوم تبدیل به قوانین می شد زیرا فشار حکومت به دنبال آنها بود. بعدا”، قوانین از تصمیماتی که در محاکم گرفته می شد یا در کتابهایی که وکلا اطلاعات خود را در آنها می نوشتند، بوجود آمد. باز مدتی بود قوانین در مجموعه قوانینی که بوسیله ی پادشاهان و قانونگذاران تدوین شده بود وضع و به مورد اجرا درمی آمد.
رومی ها قانونگذاران بزرگی بودند و در مجموعه قوانین امپراطور ژوستی نین که از سال 527 تا سال 565 بسر می برد_ ماحصل هزار سال ممارست و تجربه رومیان در امر قانونگذاری مندرج است. در قرون وسطی، کلیسا بر کلیه رفتار انسان نظارت داشت، این نظارت بوسیله قوانین دینی که از طرف کلیسا وضع شده بود بعمل می آمد.
در قرن دوازدهم، ابتدا شروع به مطالعه و تحقیق در قوانین رومی شد و متدرجا” از آنها به سایر نقاط اروپا بسط و نفوذ یافت بدین ترتیب، براساس قوانین رومی یک رشته قوانین دیگر بوجود آمد که آنها را قوانین مدنی خواندند و با قوانین دینی مباینت داشت. در همین موقع، محاکم انگلستان تصمیمات زیادی درباره ی قوانین گرفتند، که از مجموع آنها قوانین عمومی بوجود آمد.
در سال 1804 ، ناپلئون تمام قوانین مدنی عهد خود را در یک کتاب جمع کرد. قوانین مزبور که به اسم کد ناپلئون معروف شد، اساس و بنیاد قوانین قاره اروپا و امریکای مرکزی و جنوبی را تشکیل می داد. در مقابل قوانین عمومی که در انگلستان وضع شده بود، اساس قوانین امریکا و کانادا (به استثنای ایالت فرانسوی نشین کبک) استرالیا و زلاندنو قرار گرفت.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 6