در چاه آرتزین، آب به صورت یک چشمه ی گرم از مخازن زیرزمینی به بالا فوران می کند. نام آن از اسم محلی به نام آرتوا در شمال فرانسه اقتباس شده، زیرا اولین چاه اروپایی از این نوع پیش از 800 سال پیش در آنجا حفر شده بوده است. چاههای آرتزین در شرایط معینی بوجود می آیند. مثلا” باید حتما” یک طبقه ی شن یا سنگ خلل و فرج دار بین دو طبقه سنگ سخت که مانع عبور آب شود وجود داشته باشد.
در بعضی جاها این طبقه ی خلل و فرج دار نزدیک سطح زمین است، بطوری که آبهای حاصله از باران و برف در آن فرو خواهد رفت و در آنجا میان دو قسمت سخت که بدان اشاره شد جمع می شوند. این دو طبقه در بالا و پایین آبها قرار گرفته است و با فشار زیاد آبهای زندانی را در خود نگه می دارند تا موقعی که به توسط انسان خلاص گردد. وقتی یک منفذ فقط به پهنای چند سانتیمتر بطور مستقیم از لایه ی محکم سنگی کنده شد و به طبقه ی شنی رسید، آب آزاد می شود و با فشار زیاد به طرف سطح بالا می آید.
چینی ها و مصریان قدیم چاههای آرتزین حفر کرده بودند. بعضی از چاههای قدیمی تر اروپایی احتیاج به شش یا هشت سال حفاری داشته است، اما ماشین ها و دستگاههای جدید حفاری انجام این کار را بسیار سریع و آسان ساخته است.
در نزدیکی اجمونت در داکوتای جنوبی، دو چاه به عمق تقریبا” 3000 پا کنده شده که روزانه 11 میلیون گالن آب از آنها بدست می آید. این آب که از این چنین عمقی بالا می آید در سطح زمین دارای حرارتی معادل 100 درجه فارنهایت می باشد. آب چاه دیگری در این ناحیه حتی از این هم حرارت بیشتری دارد! چندین شهر بزرگ در آمریکا و نیز در بسیاری از نواحی لندن، قسمتی یا همه ی آب مورد احتیاج خود را از چاههای آرتزین بدست می آورند. بزرگترین ناحیه ی چاههای آرتزین در استرالیا واقع شده است.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 7
